Jan Schouten

Leontine van Hooft

Johannes van de Walle

Paul van Dijk

Jan Schouten

Ruiterstraat 12

Jan Schouten (1940-2023) woonde van 2009 tot 2023 in Ruiterstraat 12. Tussen 1982 en 1992 was zijn bedrijf, Schouten Nelissen, ook in de Ruiterstraat (nummer 12 en nummer 15-17) gevestigd. Jan Schouten is behalve ondernemer ook schrijver.

 

 

Aanvankelijk bestond zijn schrijverschap uit het publiceren van non-fictie op het gebied van training, coaching en opleiding binnen bedrijven en organisaties, boeken en artikelen die allemaal zijn gericht op gedragsverandering bij mensen. De boeken verschenen bij de uitgeverijen Thema en Boom. Thema is de eigen uitgeverij van Schouten Nelissen. Een volledige lijst van publicaties van Jan Schouten op dit gebied is onderaan deze pagina vermeld. In 2008 verscheen zijn eerste roman en in 2015 zijn tweede. Een korte beschrijving van de romans volgt verderop.
Jan Schouten trouwde in 2012 met Dong Yan. Jan heeft drie kinderen: Jan Hein, Marieke en Willem. Jan Hein woont op nummer 15-17 in de Ruiterstraat.
Jan Schouten werd in 1940 geboren. Jan’s vader was beroepsmilitair en later advocaat. De grootvader van Jan was psycholoog in Batavia. Hij schreef een proefschrift met de titel Verlegenheid. Jan volgde de middelbare school in Venlo en studeerde daarna organisatiepsychologie en klinische psychologie in Nijmegen. Grote inspirator was professor Frans Rutten, de latere minister van onderwijs.
Als kind vertelde Jan vanuit het stapelbed aan zijn broer dat hij schrijver wilde worden. In zijn studententijd schreef hij verhalen die hij bij bepaalde gelegenheden voorlas.
In 1967 werd hij wetenschappelijk medewerker aan de TH Eindhoven. Jan Schouten promoveerde in 1974 op een proefschrift met de titel Vrijheid in het werk, waarin hij een pleidooi houdt om in het bedrijfsleven naast economische doeltreffendheid ook sociale doeltreffendheid een plaats te geven. Zijn conclusies baseerde hij op onderzoek wat hij deed in Engelse kolenmijnen. In deze periode rondde hij met succes een opleiding af tot psychotherapeut en vestigde zich korte tijd als zodanig in Eindhoven en later in Zaltbommel.
Op de TH Eindhoven ontstond veel onrust door de colleges en publicaties van Jan Schouten. Het benadrukken van de menselijke factor in bedrijven was uitermate ongebruikelijk.
Met een aantal andere wetenschappers, waaronder Boris Nelissen, richtte hij in 1973 ‘OOG’ op. De afkorting staat voor Organisatie Ontwikkeling en Gedragsverandering. Het was een werkgroep die activiteiten ontplooide om mensen op de werkvloer beter voor zich zelf te laten opkomen.
In hetzelfde jaar schreef hij met Mieke Paulussen en Carina Rosielle het boekje Durf nee te zeggen. Het is een levendig pleidooi voor assertief gedrag. Het krijgt veel aandacht en een grote oplage vindt zijn weg naar het publiek.
In 1978 wordt Thema opgericht, een organisatie die zich richt op assertiviteitstrainingen voor professionals in de gezondheidszorg. Een jaar later krijgt Jan de gelegenheid om via de televisie (AVRO) in een veertiental uitzendingen het grote publiek te interesseren voor zijn assertiviteitsprogramma.
Inmiddels was hij vertrokken op de TH Eindhoven en in 1978 getrouwd met Anne van Hooft. Het is zijn tweede huwelijk. Jan’s eerste vrouw, de psychologe Francis Timmermans overleed in 1975. Uit het huwelijk met Francis is Jan Hein Schouten geboren. Met Anne heeft Jan twee kinderen, Marieke (psycholoog) en Willem (journalist).
In 1979 runde Jan Schouten met zijn vrouw Anne (logopediste) een opleidingsinstituutje onder de naam Recovery. Korte tijd later (1980) werd het huidige bedrijf Schouten Nelissen opgericht. Een bedrijf dat zich in de loop der jaren richtte op training, coaching en opleiding binnen bedrijven en organisaties. Hij was medeoprichter van Lectric en van Schouten China.
Het huidige Schouten Global is actief in veertig landen met vestigingen in België, Duitsland, Polen en China. Het bedrijf telde in 2009 ruim 500 medewerkers en 950 freelancers. De omzet in dat jaar bedroeg 70 miljoen euro. Het bedrijf heeft een eigen uitgeverij.
Schouten Nelissen heeft zijn eigen uitgeverij Thema. Hoofd van de uitgeverij is Monique Lindzen. Thema is een gespecialiseerde uitgeverij die zich richt op het verbeteren van het persoonlijk functioneren van mensen, met name mensen in werksituaties. Boeken die worden uitgegeven zijn geschreven vanuit en voor de praktijk. Jan Schouten schreef een groot aantal bedrijfsgerelateerde boeken die voor het merendeel zijn uitgegeven bij Thema.
In 2008 werd Jan Schouten benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving de onderscheiding voor de wijze waarop hij inzichten uit de sociale wetenschappen heeft vertaald naar in de dagelijkse praktijk bruikbare interventiemodellen. Een voorbeeld daarvan is het Resultaatgericht management. Zijn opvatting dat mondigheid een gezonde vaardigheid is voor een persoon en bovendien een succesfactor in organisaties heeft geleid tot zijn breed bekend geworden assertiviteitstrainingen.

 

 

Jan Schouten nam in 2003 afscheid als algemeen directeur van Schouten Nelissen. Hij is dan nog voorzitter van de Board van Schouten Global. Daarna startte hij met het schrijven van zijn eerste roman Onland. Dit boek kwam in 2008 uit bij uitgeverij Van Gennep.
In 2015 verscheen zijn tweede roman De aanjagers, een boek over vergeving en angst voor afwijzing. Ook dit boek verscheen bij uitgeverij Van Gennep.
Ook in 2015 barst Jan Schouten van de ideeën. Zo heeft hij een uitgebreid concept ontwikkeld voor een nieuw bedrijf (New Heroes) rond e-learning. Hij is van mening dat veel van het cursusmateriaal dat nu alleen bereikbaar is voor beperkte groepen mensen, via e-learning toegankelijk kan worden gemaakt voor een breed publiek. Iedereen moet toegang hebben tot de verworvenheden van de sociale wetenschappen.

 

 

Weliswaar is er meer tijd dan voorheen om te schrijven maar er is op dit moment geen thema binnen handbereik. Uit zijn reactie kan worden afgeleid dat hij het schrijven van fictie dermate boeiend vindt dat een derde roman niet zal uitblijven.
Over het verschil van het schrijven van non-fictie en fictie zegt Jan Schouten: ‘Non-fictie draagt kennis aan, in mijn geval kennis afkomstig uit de sociale wetenschappen. Met het schrijven van een roman (fictie) geef je de lezer een kijkje in de ziel. Het uitwerken van verhalen zoals dat in fictie gebeurt, is verrijkend omdat het aspecten van de belevingswereld van mensen in beeld brengt.’
Ben je pas een schrijver wanneer je een roman hebt gepubliceerd? Of was je al een schrijver toen je een tiental boeken had geschreven over training, coaching en management? ‘Zowel fictie als non-fictie boeken kunnen de lezer iets meegeven, schrijverschap is niet exclusief voor één van deze categorieën.’
Op de vraag wat zijn favoriete schrijvers zijn zegt Jan dat hij net de laatste romans van de Franse schrijver Michel Houellebecq (Onderworpen en Platform) heeft aangeschaft. Verder is hij een fan van Herman van Tongerloo, een Bommelaar die op authentieke wijze en zonder franje lokale situaties en personen beschrijft. Zijn literaire producten zijn te lezen op de Facebookpagina ‘Een echte Bommelaar’.

Over Onland. Harrie Schot is consultant. Zijn adviesbureau EcoBusiness Green is uitermate winstgevend. Zijn eigen erf heeft hij echter verwaarloosd. In zijn tuin staat een eik te rotten, die op last van de burgemeester moet worden omgehakt. Harrie raakt vertwijfeld. De boom is geplant door zijn dertig jaar geleden op bizarre wijze omgekomen vader. Vanaf het moment dat Harrie de wortels ontgraaft, wordt hij bestormd door pijnlijke vragen uit het verleden.
De crisis verergert als zijn bedrijfsleider met berichten komt over mogelijke fraude in zijn bedrijf. Hoe komen de winsten vanaf het eerste moment zo hoog? Wat is de rol van zijn ex-vrouw en wat is die van zijn zakenpartner? En wat hebben illegale milieugroepen ermee te maken? Terwijl de persoonlijke crisis van Harrie zich verdiept wordt hij gedwongen initiatief te nemen en keuzes te maken die hij al jaren heeft vermeden.
Onland is een psychologische roman over bedrog en verraad en het doorbreken van de illusies die een persoonlijke ontwikkeling in de weg staan.
Het boek speelt zich voor een deel af in Zaltbommel. Het werd in 2008 in een oplage van 3000 uitgegeven door Van Gennep in Amsterdam. 464 pagina’s.

 

 

Over De aanjagers. Maria is een succesvolle advocate. Maar ze draagt een verhaal met zich mee. Een verhaal dat ze steeds moeilijker voor zich kan houden, zeker als zich in haar familie ingrijpende gebeurtenissen voordoen.
Het verhaal van Maria gaat ver terug en heeft zijn wortels in de chaotische tijd net na de Tweede Wereldoorlog. Een onschuldige, verliefde jongen doet een belofte aan een meisje om hetgeen haar is aangedaan te wreken. De niet-ingeloste belofte is het beginpunt van een geschiedenis waarin mensen niet alleen slachtoffers en daders maar ook – gewild of ongewild – aanjagers zijn.

 

 

De aanjagers is een psychologische roman over liefde en verraad, schuld en verantwoordelijkheid, leugens en verhalen, die zich afspeelt tegen de achtergrond van een vergeten periode in de Nederlandse geschiedenis.
Het boek is in 2015 in een oplage van 3000 uitgegeven bij Van Gennep in Amsterdam. 181 pagina’s. Bij de presentatie van het boek in de Verkadefabriek werd er aandacht besteed aan de regen waarmee beide boeken openen. Naar aanleiding daarvan vertelde Jan dat het in zijn eigen geschiedenis altijd mooi weer is. Hij gaf de toehoorder het advies voor zichzelf eens na te gaan wat voor weer het meestal is in zijn of haar leven.

 

 

De hoofdpersoon in de roman, Maria, woont in de Ruiterstraat in Zaltbommel. Delen van het verhaal spelen zich in Zaltbommel af. Bekende namen komen langs zoals Joris Baudoin, De Verdraagzaamheid, Taxi Van Haaften en de slijterij van Luuc van Boort. Ook in Onland zijn er scenes die zich afspelen in de Zaltbommelse binnenstad.

In 2018 verscheen Liefje, waarom loop je zo hard? Deze keer geen dikke roman maar een boek met korte verhaaltjes, schetsen, sixword-stories en espresso-stories. Espresso-stories zijn verhalen van hooguit 25 woorden en sixword-stories behoeft geen nadere uitleg. Eén verhaal gaat over de Ruiterstraat. Lees het op pagina 23.

 

 

De derde roman van Jan Schouten, Contactspray-rel, verscheen in de late zomer van 2021. Het is een modern sprookje over een bevroren man en zijn liefdes. Het is ook het wonderlijke en spannende verhaal van Contactspray-rel, een spray die stroeve relaties weer soepel maakt. Het boek bevat een voucher voor een gratis flacon Contactspray-rel. Het bijzondere van het boek is dat het zich afspeelt in Zaltbommel, in de Ruiterstraat en wel op nummer 80.

 

 

Een jaar voor Contactspray-rel verscheen Jan schouten, Ondernemer in psychologie, een lijvige biografie over Jan Schouten van de hand van Frans van Gaal. De biograaf is historicus. Voor Schouten Nelissen publiceerde hij eerder Een metafoor van steen (2000) en 25 jaar bevlogenheid, een bedrijfsgeschiedenis van Schouten Nelissen.

 

 

Bronnen

Gesprekken met Jan Schouten. Augustus 2015
Frans van Gaal. Jan schouten, Ondernemer in psychologie. De Copublishers Culemborg 2020
Frans van Gaal. Een kwart eeuw bevlogenheid, 25 jaar Schouten Nelissen. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2005
Jan Schouten. Vrijheid in het werk. Proefschrift. Boom 1974
Jan Schouten. Onland. Uitgeverij Van Gennep. Amsterdam 2008
Jan schouten. De aanjagers. Uitgeverij Van Gennep. Amsterdam 2015
Jan Schouten, Mieke Paulussen, Carina Rosielle. Durf nee te zeggen 1977
Jan Schouten. De mensen en het dorp. Vijftien stellingen rond het Rijnlands model. Thema. Zaltbommel 2012
Jan Schouten, Wim van Beers. Resultaatgericht management (tevens een engelse edition). Uitgeverij Thema Zaltbommel 2002
Jan Schouten, Anke Baak, Wiebe Kamminga. Verbeteren van teams (tevens een engelse edition). Uitgeverij Thema Zaltbommel 2010
Jan Schouten, Anke Baak. Improving teams. Volvo ocean teams edition. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2015
Jan Schouten. I won’t let them get to me. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2015
Jan Schouten, Joke Lingsma. Persoonlijke effectiviteit (tevens een engelse edition). Uitgeverij Thema Zaltbommel 2014
Jan Schouten. Ik ben er ook nog. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2013
Jan Schouten, Willem Schouten. Overwin en groei in werk en leven. Scheurkalender. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2013-2015

 

 

Juli 2023

< terug