Wie wonen er nu

Wie woonden er vroeger

Familiegeschiedenissen

Achtergronden

Familie Edens

Ruiterstraat 16

Van 1978 tot 2012 woonden op Ruiterstraat 16 Han en Carly Edens. Zij waren niet alleen eigenaar van het pand in de Ruiterstraat maar ook van de grote schuur met eigen huisnummer, Lange Strikstraat 2-4. Huis en schuur horen historisch bij elkaar. Han en Carly hebben twee zoons.

 

 

Han (Johan Henk) Edens, geboren op 14-11-1938 in Den Helder, studeerde Tropische bosbouw in Wageningen. Hij trouwde in 1970 met Carly Bekker. Hij werkte voor onder andere FAO, Berenschot en Buitenlandse Zaken in Zuid Amerika, Azie en Afrika. Vele jaren was hij ZZP-er op bos-economisch gebied.

Carly (Carolina Jacoba Maria) Bekker is geboren op 18-12-1947 en opgegroeid in Hoek van Holland. Om haar talen goed te leren spreken, deed ze een talentraining in Engeland en leerde vloeiend Duits als Hollands kaasmeisje (Frau Antje) in Duitsland. Ze werkte bij de VVV in Rotterdam, na haar huwelijk was ze werkzaam in een antiekzaak aan de Prinsengracht in Amsterdam. In Zaltbommel gaf zij cursussen in bloemdecoratie en vanaf 1989 had zij een antiekwinkel in de Lange Strikstraat, ‘De Hof van Edens’.

 

 

Han en Carly kochten het huis in 1978 van Phil Gearheart die, samen met zijn partner Hester Tjebbes, een jaar of vier in het huis had gewoond. Zij hadden samen één kind (Jeffrey) en een aangenomen kind (Floor). De kinderen waren in die tijd ongeveer 6 en 7 jaar. Han en Carly kochten Ruiterstraat 16 met schuur voor 402.000 gulden. Gearheart had er vier jaar daarvoor 135.000 gulden voor betaald. Gearheart had veel aan het huis opgeknapt. De olie- en gaskachels werden vervangen door centrale verwarming. De oude open kachel die beneden stond staat nu bij de familie Van Haren op het Kerkplein. Gearheart bouwde de open haarden in de woonkamer en de slaapkamer. Hij maakte de haardstenen en bracht de tegels aan in de schouw van de huidige studeerkamer van de familie Edens. Er kwam een moderne keuken op de huidige locatie (de keuken was daarvoor in de huidige studeerkamer van de familie Edens in de Lange Strikstraat).

 

 

Phil Gearheart was een tegel- en pottenbakker met de Amerikaanse nationaliteit. Phil en Hester hadden aanvankelijk een pottenbakkerscentrum in Heusden. Toen ze in 1974 in Zaltbommel kwamen plaatsten ze een grote gasoven en twee grote elektrische ovens in de schuur (Lange Strikstraat 2-4). Op de begane grond was ook de kleiopslag. Op de eerste verdieping werden de vormen gemaakt en gedroogd. Schoorsteen door het dak, een echt bedrijf. Volgens Esso de Jong is er een aanvraag bij de gemeente Zaltbommel geweest voor uitbreiding van de aardewerkfabriek. Deze werd om veiligheidredenen geweigerd. Er stond een gastank in de tuin. Ze hadden overigens verder niets met de tuin, het was het terrein van Peter the Rabbit die alles kaal vrat behalve de grote beuk en een aantal populieren (geplant door de familie De Gans).

Phil Gearheart maakte bijzonder aardewerk, vooral veel experimentele objecten zoals hoge vazen en andere bijzondere vormen voor galeries. Zijn partner Hester Tjebbes was gespecialiseerd in dun museaal gebruiksaardewerk zoals vergieten, wijnkelken, terrines.
Gearheart werkte als docent aan het keramisch centrum in Den Bosch. Phil en Hester waren lange tijd verliefd op een plek in Frankrijk (Poilly sur Serein) met een oude watermolen. Daar zijn ze in 1978 heen verhuisd.

Ze verkochten het huis in de Ruiterstraat aan Han en Carly Edens. Bij de koop van het huis kreeg Gearheart 5 jaar het recht om de bovenzolder van de schuur in de Lange Strikstraat te gebruiken voor vormende activiteiten zijnde geen pottenbak activiteiten. Er was op de zolder ook een mogelijkheid om te koken en te slapen. Dit was van belang omdat hij één keer in de maand les bleef geven bij het keramisch centrum in Den Bosch.

Phil en Hester zijn later gescheiden, Phil is inmiddels overleden. Hester is opnieuw getrouwd en woont in Frankrijk.
Han en Carly Edens woonden aanvankelijk in Amsterdam en Kalenberg (Ov). Han kreeg in 1974 een contract om voor vier jaar naar Nigeria te gaan als bosbouwdeskundige. In 1978 eindigde het werk en het bedrijf wilde graag dat hij dichter bij het hoofdkantoor in Tilburg kwam wonen.

In stromende regen zagen ze voor het eerst het huis in de Ruiterstraat en keken door het raam naar binnen. Het huis van Phil en Hester was ingericht met prachtig antiek. Han gaf Carly de opdracht het huis te kopen want hij vertrok weer naar Nigeria. Ze wilden eigenlijk alleen het woonhuis kopen en hooguit een deel van de schuur, maar het was niet mogelijk Ruiterstraat 16 zonder schuur te kopen.

 

 

In juli 1978 betrokken ze het huis en in februari 1979 vertrokken ze voor een nieuwe werkopdracht naar Tanzania. Hanneke Winterwerp paste op het huis tot Han en Carly in maart 1980 terug kwamen naar Zaltbommel.

Na gezamenlijke reizen naar Suriname, Nigeria en Tanzania en de geboorte van hun beide zonen in 1974 en 1978 volgde Carly opleidingen bloemschikken bij Jeanette van Haaften en op de tuinbouwschool in Zuilen (bij Utrecht). In 1984 startte ze met dagcursussen bloemschikken vanuit haar eigen huis.

 

 

Geleidelijk kwam er ook aandacht voor tuinantiek, tuinvazen, antieke kandelaars e.d. In 1989 kregen de cursussen minder aandacht en werd gestart met de antiekwinkel ‘De Hof van Edens’. Om dit te realiseren werd het noordelijk deel van de schuur verbouwd tot winkel. De Hof van Edens was een project samen met Marjon van den Berge.

 

 

De antiekwinkel had een uiteenlopende collectie van bibelots en Victoriaanse sieraden tot schilderijen en antieke meubels. De Hof van Edens was gespecialiseerd in serviezen, oude bestekken, glaswerk en alles wat met tafelen te maken had in de 19e en 20e eeuw. Carly kocht alles zelf in op veilingen in Nederland en Engeland.

 

 

De grote passie van Han sinds zijn studententijd is het roeien. In de schuur hingen de prachtige lange wedstrijdboten en op de grond werd er altijd gebouwd aan een boot of werden boten opgeknapt.

 

 

De familie Edens verbouwde veel aan het huis. Hier volgt een beknopte opsomming. Nokbalken vervangen aan zuidzijde Ruiterstraat 16 door aannemer Sterk uit Rossum (1980), het gestucte plafond uit de huidige keuken verwijderd waardoor de mooie balken zichtbaar werden (1981), gedeeltelijke vervanging van de legstenen van de trapgevel aan de noordzijde (1981), nieuwe houten keuken met marmeren blad ingebouwd(1983), drie kinderkamers getimmerd (1984-1988), ramen en luiken gemaakt in de blinde ramen aan de achterkant van de schuur, nieuwe badkamer en douche bij de kinderkamers gemaakt (1989), herbouw serre (1992), verbouwing winkel met vervanging van de ramen in de schuur beneden door aannemer Van Est (1989), vervanging ramen van de schuur boven door Han Edens (1989), vernieuwing tuinmuur door aannemer Van Est (1989), nieuwe parketvloer in de keuken en de huiskamer (2006), vervanging centrale verwarming (2007), herstel balken in studeerkamer (2007). Han bouwde achterin de tuin een prachtig tuinhuis, ‘Frankrijk’.

 

 

De tuin was een belangrijke plek voor Carly. Ze zorgde voor de beplanting en het onderhoud. ‘Wat voor andere mensen yoga is, is voor mij het water geven en verzorgen van planten’.

 

 

Tuinieren was niet eenvoudig in een tuin die werd gedomineerd door een levensgrote beuk. Diameter borsthoogte 160 centimeter. De boom was een ecosysteem op zich, gezichtsbepalend voor de zuidkant van de Ruiterstraat en de noordkant van de Nieuwstraat. Helaas moest de boom in november 2004 worden gekapt vanwege ernstige schimmelvorming. Er zijn nog zaailingen van de boom in de tuin van de huidige bewoners van nummer 16.

 

 

In de tuin op ongeveer 17 meter achter de serre van nummer 16 ligt een grote put. Achter de schuur werden ook twee waterkelders (zie schets) aangetroffen die indertijd werden gebruikt voor een stoommachine die onder een afdakje stond tegen de schuur. De stoommachine was onderdeel van de spijkerfabriek van Enthoven (eind 19e eeuw). De waterkelders hebben een afmeting van ongeveer 1 bij 2 bij 1 meter en ze liggen slechts 30 centimeter onder de oppervlakte.

 

 

Het bijzondere van Ruiterstraat 16 is dat er ook aan de voorkant een tuin is. Ook deze tuin was zorgvuldig beplant met onder andere een mispel, rozen, buxus en ook hier een levensgrote boom. Eigenlijk bomen want zowel in de tuin van nummer 14 als in die van nummer 16 stond een levensgrote kastanjeboom. De bomen waren sterk beeldbepalend voor de straat. Op 11 juli 1983 is de kastanje van nummer 16 gesneuveld. Tijdens een kortdurende heftige storm brak een grote tak van de boom en viel op het huis van Frans Peters (nummer 18). De schade viel mee. Het was een hoofdtak waardoor de boom instabiel was geworden en een gevaar vormde bij een volgende storm. De boom werd gekapt.

 

 

Door deze storm was ook een gedeelte van de voorgevel van nummer 14 ernstig beschadigd (niet door de boom). De eigenaar van nummer 14 (de heer Van Rossum) heeft toen de voorgevel laten herstellen en meteen de bouwvallige muur aan de westzijde laten vervangen.
De bomen zijn waarschijnlijk geplant in de dertiger jaren. Het waren steriele kastanjebomen omdat vroegere bewoners geen prijs stelden op kastanjes (lastig als ze op je hoofd vallen of je raam beschadigen).

 

 

In de voortuin is nog steeds een put aanwezig. Deze put wordt in veel koopcontracten uit het verleden vermeld. Al in de zestiende eeuw wordt de eigenaar van Ruiterstraat 16 gewezen op het recht van de bewoners van nummer 18 gebruik te mogen maken van deze put. De toen beschreven locatie van de put komt vrijwel exact overeen met de thans bestaande put. Toch twijfelt de heer Edens aan de hoge leeftijd van de put. Hij is er een keer in geweest. Het is een put van 60 bij 60 centimeter met een wateropslagruimte van 3 kubieke meter.

In het gesprek met de familie Edens kwamen nog twee bijzonderheden ter sprake. In de tegels van de badkamer van Ruiterstraat 16 was een imponerende skyline van Zaltbommel afgebeeld. De tekening was gemaakt door de heer Laurentius (woonde in die tijd in ‘Luis aan de ketting’) en de tegels waren gebakken door Phil Gearheart. De tegels zijn later verwijderd uit de badkamer maar wel bewaard en nu in het bezit van de huidige bewoners van nummer 16, de familie Benschop.

 

 

De tweede bijzonderheid betreft een bezoek dat de familie Edens kreeg in de eerste jaren dat ze in de Ruiterstraat woonden. De reeds hoogbejaarde dochter van dierenarts Greta (Greet) de Vries (1899-1990) die van 1895 tot 1919 in Ruiterstraat 16 woonde, kwam op bezoek in de Ruiterstraat. Zij vertelde dat er boven in de jachtkast een klein schilderijtje had gehangen dat later een werk van Pieter Jansz Ruyven (1651-1719) bleek te zijn. Het schilderij zou meer waarde hebben dan het bedrag dat het huis had opgebracht. Voor meer details over het schilderij zie onder familie De Vries.

 

 

De familie Edens is Nederlands Hervormd. In de Ruiterstraattijd waren hun bakker en kruidenier Jan en Wijnand van der Flier, hun slager was Bergen en later De Vries en hun groenteboer Rombeek. Dokter Paul Willemsen was hun huisarts. Ze hadden cavia’s, een poes, een kraai en een hond.

In 2011 besloten Han en Carly Ruiterstraat 16 te verkopen en zelf in de schuur in de Strikstraat te gaan wonen. De Bommelse architecten Jan en Jotta van de Voort maakten aanvankelijk een voorstel voor een aantal appartementen in de schuur.

 

 

Het werd uiteindelijk een woonhuis beneden waarbij naast de als woning verbouwde schuur ook nog de kelder en de studeerkamer (met een raam dat uitkijkt op de Ruiterstraat) bij de nieuwe woonsituatie werd getrokken.

 

 

Er kwam een houten afscheiding tussen nummer 16 en de schuur. De tuin werd opnieuw ingericht. Het tuinhuis ‘Frankrijk’ behoort tot de tuin van Strikstraat 2-4. Direct achter de tuin van nummer 16 ligt nog een tuingedeelte dat bij het huidige pand van de familie Edens hoort. Daar staat onder andere een kasje.

 

 

De zolder bleef onveranderd met onder andere een keukentje , een badkamer en een toilet. Han heeft er bovendien een bedstee getimmerd voor gasten. De wedstrijdboten hangen als langwerpige kunstobjecten aan de spanten.

 

 

De gietijzeren ramen van de schuur zijn vervangen door een gelijkvormige houten constructie (op de bovenverdieping door Han Edens gemaakt).

Op de plaats van de huidige schuur stonden vroeger vier huisjes die eigendom waren van de armenvoorziening. Een kelder met tongewelf van één van die huisjes ligt nog in het linker deel van het pand tegen de rooilijn (vanuit de Strikstraat gezien). Daar ligt de huidige vloer overheen. Boven zijn nog twee balken aanwezig die van de oude huisjes afkomstig zijn.

 

 

De smeerput die gemaakt is in de tijd dat De Gans daar zijn auto’s van de Bommelse Werktuigenhandel onderhield en repareerde, is dichtgegooid en ook onder het vloeroppervlak verdwenen.

 

 

Bronnen
Gesprekken met Han en Carly Edens, oktober 2014
Foto´s uit particulier archief Carly en Han Edens

 

 

Mei 2017

< terug