Wie wonen er nu

Wie woonden er vroeger

Familiegeschiedenissen

Achtergronden

Familie Rijnhout

Hoek Ruiterstraat-Kerkstraat Noord

Piet en Jantje Rijnhout woonden vanaf 1946 op de hoek van de Ruiterstraat en de Kerkstraat. Zij hadden een groentezaak op Kerkstraat 24. Na het stoppen met de groentezaak in 1963 woonden ze om de hoek in Ruiterstraat 37, Piet tot zijn overlijden in 1982 en Jantje tot 1995.

 

 

Pieter Willem Rijnhout (1899-1982) kwam oorspronkelijk uit Tricht (bij Buurmalsen). Hij trouwde met Jantje Wilhelmina Meerdink (1907-1997) afkomstig uit Buren. Zij hadden één dochter, Lena (Lena Cornelia) (1930-2017).
Lena trouwde in 1951 met Pieter Nicolaas van der Paauw (1921-2003). Van der Paauw was elektrotechnicus bij Philips Eindhoven. Zij kregen twee kinderen: Janny (Jannetje Wilhelmina), geboren op 19-01-1954 en Peter (Pieter Willem), geboren 10-04-1958. Beiden zijn in de Ruiterstraat geboren. Lena en Peter vertellen het familieverhaal. Na hun huwelijk in 1951 woonden Lena en Piet op de eerste verdieping van het pand Kerkstraat 24. In 1960 verhuisde het gezin Van der Paauw naar Eindhoven.
Zoon Peter kocht in 1990 Ruiterstraat 13 van de familie Van Gameren. Hij woonde daar tot 2002 en vertrok naar Houten waar hij nog steeds woont.

 

 

Toen de familie Rijnhout naar Zaltbommel kwam in 1931 woonden ze in de Strikstraat (nummer 6). Piet Rijnhout was toen knecht bij de vader van zijn zwager Johan Spiering (woonde op de andere hoek van de Kerkstraat-Ruiterstraat). Ze ventten met groenten in Eindhoven. De heer Rijnhout werd ontslagen omdat hij TBC kreeg en een half jaar moest kuren. Om rond te komen ging mevrouw Rijnhout met een handkar met groenten langs de deur in Zaltbommel. Ze werkte ook bij mensen thuis. In 1935 verhuisde het gezin naar de Oenselsestraat (nummer 48). Ze hadden daar een groentewinkel waar mevrouw Rijnhout in stond en de inmiddels herstelde Piet Rijnhout ging met paard en wagen langs de klanten.

 

 

In de oorlog moesten ze evacueren naar Tricht. Toen ze terugkwamen was het huis door granaatinslagen onbewoonbaar geworden en hun spullen waren gestolen. Ze verhuisden in 1946 naar hoek Kerkstraat 24 – Ruiterstraat 37. Ze huurden het pand van de familie Dingemans (hij was schipper en getrouwd met een Belgische vrouw) onder voorwaarde dat de zusters van de eigenaar, die boven in het pand woonden, konden blijven zitten. Rond 1951 woonde er kortdurend Hanneke Schepers. Ruiterstraat 37 was verhuurd aan Barend Philips en vanaf 1960 aan Hans en Tonny van der Vliet.

 

 

Ze startten met een groentewinkel. De winkel was in de Kerkstraat en bestond uit een toonbank met een weegschaal en veilingkisten met groenten voor de ramen. Tegen de muren stonden rekken met diverse produkten. Ze verkochten aardappels, groenten en fruit, blikgroenten, California soep, bier, advocaat, Fanta. Groenten waren afkomstig van de veiling en later van een grossier uit Gameren, Van Ballegooijen. Paard en wagen stonden in de schuur in de Ruiterstraat (waar nu de poort is) en na 1952 in een door schoonzoon Piet getimmerde stal achter in de tuin van Kerkstraat 24.

 

In 1952 kochten Piet Rijnhout en zijn schoonzoon Piet van der Paauw het pand, zowel Kerkstraat 24 als Ruiterstraat 37. De bewoners boven waren inmiddels verdwenen. Piet en Lena woonden op de eerste etage. In 1960 verhuisde het gezin van dochter Lena naar Eindhoven.
Rijnhout had eerst een handkar, toen paard en wagen, daarna een truukske. Je hoorde hem altijd al van ver aankomen met het truukske vertelde Lena. Toen hij nog met paard en wagen langs de huizen ging werd het paard aan het eind van de dag gestald.

 

 

Van Rob Kraker hoorde ik het volgende verhaal. Rob ging elke zaterdagmorgen, als jongetje van 12, met Rijnhout mee om groenten te venten. Rob kreeg dan aan het eind van de dag een appel of een peer. Op een rustig moment kreeg het paard altijd een jute zak onder zijn kop waarin eten zat. Een keer struikelde het paard en brak zijn been, het was bij de stoep van de Singel naar de Steenweg. Het paard kon niet meer overeind, het moest worden afgemaakt. Ook was er een keer een geleend paard van Knobbout voor de groentekar, vertelt Lena. ‘Het paard sloeg op hol, galoppeerde door de Ruiterstraat en liep uiteindelijk in de Oliestraat dwars door de ruit heen van het snoepwinkeltje van Pietje van de Heuvel. Het heeft toen in de krant gestaan.’

 

 

In de schuur stond de wagen en later het truukske. Schoonzoon Piet had behalve een stal ook een hele diepe aardappelkelder in de schuur gemaakt, dat was vorstvrij. De schuur is op een gegeven moment (omstreeks 1976) afgebroken. Daarvoor was het dak er al een tijdje van af. Er was voor die tijd al een nieuwe muur tegen aangezet op het plaatsje van Ruiterstraat 37.

 

 

Piet Rijnhout was een lange man, hij liep wat krom door de TBC die hij had gehad. Hij had daarna nog maar één long. ‘De andere had hij helemaal uitgespuugd.’ Als hij ging venten droeg hij een vetlerentas. Bij klanten deed hij de klep open en schreef op de binnenkant de bedragen, daarna ging hij er met zijn hand overheen en kon hij weer schrijven bij de volgende klant.

 

 

De groentezaak ging door tot in 1963. Piet en Jantje Rijnhout verhuisden toen naar Ruiterstraat 37. Piet hield van lezen. Na zijn pensionering deed hij aan houtsnijwerk. Veel familieleden hebben nog vogeltjes, hertjes en paardjes van hout. Hij sneed ook bloembakken uit autobanden. Die werden vaak wit geverfd. Hij bracht uren door in het schuurtje in de Ruiterstraat. Jantje zat 24 jaar bij het kerkkoor, ze zong en zat in het bestuur. Ze was ook lid van de vrouwenvereniging. Jaarlijks was er een uitje met de bus. Na hun pensioen gingen ze één of twee keer in de week naar de Wielewaal en naar de Aak om te kaarten, scrabbelen of handwerken.

 

 

Piet en Jantje Rijnhout waren Nederlands Hervormd. Zij hadden Haverkamp (in de Boschstraat), Van Alphen en Dingemans als bakker, Dorrestein als melkboer, Van de Werken als kruidenier en als Van Oosterom als slager. Het snoepwinkeltje van Hilleke in de Kerkstraat leverde behalve snoep ook sigaretten en sigaren. Huisarts was dokter Grijns en later Willemse. Ze hadden in de Kerkstraat kortdurend een hondje.

 

 

Lena was 15 jaar toen ze in de Kerkstraat kwam wonen. Ze zat daarvoor op de lagere school in de Zandstraat. Hoofd van de school was meester De Klerk. Verder gaven les op school, juffrouw Haverkamp, juffrouw Reas en meester Nieuwenhuizen. Op zondag ging ze naar de zondagsschool in het Centraal Gebouw. Haar vriendin was  Janny van Maren-Tijssen uit de Vogelenzang.
Na de lagere school leerde Lena naaien bij de nonnetjes op de Nieuwstraat. Als ze wat genaaid had, moest ze in het begin soms naar naaister Dien van Alphen (Ruiterstraat 18) om het te laten controleren. De rest van haar leven heeft ze veel gebruik gemaakt van deze vaardigheid door voor familie en gezin, maar ook voor families van buiten, kleding (o.a. pantalons, colberts, trouwjurken) te maken.

 

 

 

 

Lena werkte niet mee in de groentewinkel. Wel moest ze af en toe bij mensen groenten brengen en als er neefjes en nichtjes kwamen logeren mochten ze pas gaan spelen na het boontjes afhalen of snijbonen draaien.

In 1951 trouwde Lena met Piet van der Paauw. Ze woonden op de eerste etage van het pand Kerkstraat 24.
Aan de straatkant van de Ruiterstraat was er een grote woonkamer, aan de achterkant was er een flinke keuken en een slaapkamer. Boven de winkel was er nog een kamer, daar kon je niet rechtop lopen (heette ‘het ondiep’).
De woonkamer van Piet en Jantje Rijnhout lag aan de achterkant en had openslaande deuren op de tuin. Hun slaapkamer was in de ruimte waar Anneke Klein nu haar atelier heeft (beneden links van de voordeur). Er was een wenteltrap naar de zolder. Piet van der Paauw had op deze tweede verdieping twee slaapkamers gemaakt. Boven de zolder was nog een vliering.

 

 

Het huis werd beneden en boven verwarmd door kolenkachels. Beneden en boven had Piet van hout een schouw getimmerd achter de kachel. Altijd moest men met as naar beneden de trap af en met kolen naar boven. Er was een groot kolenhok achter het huis.

 

 

Soms kwamen de ouders van Piet Rijnhout uit Tricht om te sjoelen. Lena en Piet hadden met drie andere echtparen bij hun thuis een sjoelclub die heette ‘Jan van Gent’ (omdat de stenen in een doosje zaten met die naam). Ze legden dan elke keer een paar centen in. Daar werd wat lekkers van gekocht.
Zowel Janny als Peter zijn op de hoek van de Kerkstraat en de Ruiterstraat geboren. Janny zat op kleuterschool in Zaltbommel. Ze was bevriend met Petra Tijssen, dochter van slager Hannes Tijssen die later naar Nieuw Zeeland emigreerde. Omdat de heer Van der Paauw bij Philips werkte verhuisde het gezin in 1960 naar Eindhoven.

 

 

Toen Piet en Jantje in 1963 stopten met de zaak en verhuisden naar Ruiterstraat 37 werd Kerkstraat 24 met alles er achter verkocht aan de familie Sinke (Gideon en Eva Sinke hadden twee kinderen. Gideon was knecht bij bakker Dingemans). Hij verkocht het aan de familie Schouten-van Bruchem. Piet Rijnhout woonde in Ruiterstraat 37 tot zijn overlijden in 1982 en Jantje tot 2 jaar voor haar overlijden in 1997. De laatste twee jaar bracht ze door in de Wielewaal en in het Zonnelied in Ammerzoden.Toen mevrouw Rijnhout in 1995 vertrok naar de Wielewaal werd  Ruiterstraat 37 door Anneke en Simon Klein gekocht.

 

 

Bronnen
Gesprekken met Lena van der Paauw-Rijnhout en Peter van der Paauw. Juni 2014
Foto ’s uit particulier archief Peter van der Paauw

 

 

April 2018

< terug