Ruiterstraat 37
Bouwhistoricus Karel Emmens concludeerde na zijn onderzoek in 2008 dat het pand een eerbiedwaardige leeftijd heeft. Enkele ingrijpende veranderingen hebben de aanblik meermalen drastisch gewijzigd. Hij onderscheidt zeven bouwfasen.
In zijn oudste gedaante bestond het huis uit een voorhuis met insteekverdieping (huidige Kerkstraat 24) en een onderkelderd achterhuis (huidige Ruiterstraat 37). Het was een volledig op zichzelf staand pand. De zijgevel langs de Ruiterstraat en de achtergevel behoren tot het oudste gedeelte en waarschijnlijk geldt dat ook voor de hergebruikte delen van het dak. Het pand is in deze vorm mogelijk al voor de stadsbrand van 1524 gebouwd, maar mogelijk ook enige tijd daarna.
De tweede bouwfase, omstreeks 1600, is bepalend geweest voor de huidige gedaante van het pand. Toen is de osendrup (smalle ruimte tussen twee huizen) met de eigen zijgevel naast Kerkstraat 18-22 gesloopt, waarna de huidige balklagen met consoles zijn aangebracht in combinatie met een hele nieuwe voorgevel. Ook de samengestelde balklagen van het zijhuis dateren uit deze tijd. Het zijhuis is het gedeelte van het pand, dat gelegen is achter de huidige Kerkstraat 18-22. Zie ook de ontstaansgeschiedenis van het pand.
In de 18e en 19e eeuw zijn er nieuwe vensters geplaatst en is de voorgevel verbouwd tot lijstgevel. Aan de balklagen is te zien dat er in deze derde/vierde bouwfase mogelijk een begin is gemaakt met de verdeling in twee woningen.
Omstreeks 1900 werd de kelder van het achterhuis dichtgegooid zodat de vloer naar beneden kon worden verplaatst en de ruimtes op de begane grond een grotere hoogte kregen (vijfde bouwfase).
De zesde bouwfase wordt gevormd door de herstel- en restauratieverbouwingen in de jaren tussen 1985 en 1990. Het pand was toen volledig uitgewoond en verwaarloosd. De meeste werkzaamheden in deze bouwfase hadden betrekking op het zijhuis.
De werkzaamheden in 2008 kunnen als de zevende bouwfase worden beschouwd. De dakconstructies en de gevels werden door de huidige bewoners hersteld.
Bronnen
Gesprekken met Lena van der Paauw-Rijnhout en Peter van der Paauw. Juni 2014
Foto ’s uit particulier archief Peter van der Paauw. Juni 2014
Karel Emmens. Achter het pleisterwerk van Kerkstraat 24/Ruiterstraat 37. Tussen Voorn en Loevestein nr. 148, 2013, pp 1-11
Oktober 2023