Ruiterstraat
portret van een straat
Ontstaansgeschiedenis
Bouwgeschiedenis
Gebruiksgeschiedenis
Tuin

Gebruiksgeschiedenis

Ruiterstraat 29

In 1775 verkocht Gerrit van der Steen Ruiterstraat 29 voor 150 gulden aan de familie Schuijtenvaarder. Jan Schuijtenvaarder was getrouwd met Maria Hoveniers. Of deze familie alleen eigenaar was of ook bewoner, is niet duidelijk.

Tot 1789 werd het huis bewoond door de familie Schuurmans. Bernard Schuurmans (1717-1794) was getrouwd met Maria van den Bergh (overleden in 1788). De familie was Rooms Katholiek. Schuurmans verkocht het huis voor 360 gulden aan Willem Warreman.

Deze familie woonde van 1789 tot 1793 in het pand. Willem Warreman (1765-1800) was in 1794 getrouwd met Johanna de Fockert (geboren in 1768). Zij hadden vijf kinderen: Hendrik (geboren in 1795), Adriana (geboren in 1796), Johanna Maria (geboren in 1798), Maria (geboren in 1799) en Petronella (geboren in 1803). De familie was Nederlands Hervormd.

In 1793 werd het huis voor 515 gulden gekocht door de familie De Roock. Adriaan de Roock (1738-1812) was getrouwd met Geertruid de Mist (1742-1811). Zij hadden vier kinderen: Theresia Adriana (1768-1792), Arnoldus Lambertus (geboren in 1769), Geertruijd Arnolda (geboren in 1771), Jacoba Amelia Elisabeth Wilhelmina (1774-1856). Adriaan was de zoon van Adriaan de Roock (1700-1757) en Theresia Dutry (1703-1767). Of de familie De Roock ook in het huis woonde of alleen eigenaar was, is onduidelijk. De heer De Roock was onder andere rechter, schout, dijkgraaf van Heerewaarden, burgemeester van Zaltbommel (1771-1794) en later burgemeester van Opijnen. De familie was Nederlands Hervormd.

Van 1796 tot waarschijnlijk 1805 woonde weduwe Van Sermond in het huis. Johanna Adriana van Sermond was de vrouw van Van Sermond van de stadsboerderij (met stalhouderij) op de hoek van de Spiesmakerstraat en de Oliestraat (zie onder familiegeschiedenissen). Mevrouw was Nederlands Hervormd.

Van 1805 tot 1860 woonde er de familie De Vries. Abraham de Vries (1769-1848) was getrouwd met Johanna den Otter (1776-1810). Zij hadden vijf kinderen: Jan (geboren in 1799), Otje (1801-1810), Jonas (1802-1858), Otje (geboren 1804), Gerrit (geboren 1808). Abraham trouwde in 1824 met Hendrika van der Linde (1780-1860). Zijn eerste vrouw was in 1810 overleden. Vanaf 1850 was zoon Jonas hoofdbewoner van het huis. Zijn vader en moeder waren toen overleden, alleen zijn stiefmoeder woonde nog in huis. Jonas was getrouwd met Hanna Verbeek (1813-1893). Zij hadden 5 kinderen: Johanna Hendrika (1837-1910), Hendrik (geboren in 1840), Elisabeth (geboren in 1843), Abraham (geboren in 1848) en Jaantje (geboren in 1850). Jonas was tuinman van beroep. De familie was Nederlands Hervormd.

Wie er tussen 1860 tot 1864 woonde is niet duidelijk. In elk geval woonde er van 1864 tot 1865 de familie Bottema. Writser Jans Bottema (geboren in 1813) was getrouwd met Johanna Alida Golverdingen (geboren in 1822). Ze hadden vijf kinderen: Afrina Allegonda Rebecca (geboren in 1850), Cornelis Antonius Judik (geboren in 1852), Arnoldus Jacobus Johannes (geboren in 1854), Johanna Aleida Writsina (1861-1934) en Wilhelmina Jacoba Hendrika (1864-1919). De heer Bottema was Kommies bij de Rijksbelastingdienst. De familie was Nederlands Hervormd.

Tussen 1865 en 1876 is het eveneens onduidelijk wie er woonde. Van 1876 tot 1896 woonde er de familie Sillekes. Hendrikus Johannes Sillekes (1815-1896) was getrouwd met Geertje Vogel (1806-1884). De heer Sillekes was grutter en behoorde bij de Christelijk Gereformeerde Kerk. Inwonend waren de rentenierster Elizabeth de Kroon (geboren in 1779) en schoolleider Johannes Hendrik de Mooy (geboren in 1879). Hij behoorde net als mevrouw Sillekes tot de Christelijk afgescheidenen.

De zes jaar daarna (tot 1902) werd het huis bewoond door de familie Lodder. Geurt Gijsbertus Lodder (geboren in 1868) was getrouwd met Elisabeth Jasina de Morrée (1869-1944). Zij hadden vijf kinderen: Anton (geboren in 1886), Rijnoud (geboren en overleden in 1895), Antonia Jacoba (geboren in 1896), Elisabeth Rijntje (geboren in 1899) en Maria Adriana (geboren in 1901). De jongste drie kinderen werden in de Ruiterstraat geboren. De heer Lodder was opzichter Bommelerwaard boven de Meidijk. De familie was Nederlands Hervormd.

Tussen 1902 en 1904 woonden er weer twee familie in het huis. De familie Van Aalst en de familie Ruger. Johannes Antonius van Aalst (geboren in 1875) was getrouwd met Neeltje Cosijn (1876-1920). De heer Van Aalst was boer en broodbakker. Het echtpaar was Nederlands Hervormd.

Andries Christoffel Ruger (1862-1935) was getrouwd met Jenneke Colijn (1864-1943). Zij hadden 7 kinderen: Johan Michiel (geboren in 1886), Johanna Cornelia (geboren in 1888), Andries Christoffel (geboren in 1891), Petrus Johannes (geboren in 1893), Johan Henri (geboren in 1897), Jeanette Agatha (geboren in 1900) en Gerrit Jan (geboren in 1903). De heer Ruger was machinist en de familie was Nederlands Hervormd.

Na 1904 en tot 1908 woonde de familie De Raadt in het pand. Gustaaf Lodewijk Pieter de Raadt (geboren op 27-06-1870) was getrouwd met Pieternella Jacoba van Nijendaal (geboren op 13-12-1878). Zij hadden drie kinderen: Willem Gustaaf Pieter (geboren in 1902), Pieternella Jacoba (geboren in 1904) en Johanna Maria Cornelia (geboren in 1906). De familie was Nederlands Hervormd. Inwonend waren Hendrikus Zweije (geboren in 1877 en Nederlands Hervormd), Adrianus Nicolaas van Loon (geboren in 1888 en Rooms Katholiek) en Cornelis Casper Brandenburg (geboren in 1888 en Nederlands Hervormd).

Van 1908 tot waarschijnlijk 1913 was Salomon Cornelis van Rossum (geboren in 1881) de hoofdbewoner. Hij was getrouwd met Metje van Maren (1880-1937). Zij hadden drie kinderen: Gijsbert (geboren in 1907), Jantje (geboren in 1909) en Petronella Hendrika (geboren in 1912). Van Rossum was timmerman en de familie was Nederlands Hervormd.

Het huis werd tussen 1911 en 1913 weer door twee gezinnen bewoond. Behalve de familie Van Rossum woonde er ook Johannes Matthijs Steeman (geboren op 17-03-1875) en zijn vrouw Anna Mechtilde Knippen (geboren in 1883). Zij hadden twee kinderen: Maria Theodora Gerarda (geboren in de Ruiterstraat in 1911) en Sophia (geboren in 1913). De heer Steeman was klerk. De familie was Rooms Katholiek. Inwonend was de onderwijzer Albertus Maria Antonius Bonickse (geboren in 1892) en Harm Reinder Scholten (geboren 1890), chef van een fabriek in verlichtingsartikelen. Scholten was overigens Nederlands Hervormd.

Van 1913 tot 1916 woonde de familie Valkenburgh in het pand. Gerrit Valkenburgh (1876-1969) was getrouwd met Maria Sophia Apollonia de Roock (1883-1926). Zij hadden drie kinderen: Gijsbertje (geboren in 1908), Hendrik Jan (geboren in 1910) en Maria Sophia Apollonia (geboren in 1915). Gerrit Valkenburgh trouwde in 1939 (zijn eerste vrouw overleed in 1926) met Gerritje de Geus uit Gameren (1887-1959). De heer Valkenburgh was klerk bij de post en telefoondienst. De familie was Nederlands Hervormd.

Gedurende 8 maanden in 1913 woonden in het huis Willem (1883-1961) en Hanetta Westendorp-Campagne (1884-1973). Zij hadden drie kinderen: Joop (geboren in 1914), Fiep (1916-2004) en Aja (geboren 1919). Willem Westendorp was onderwijzer op de Rikkerschool. Hij was een autoritaire, driftige man die zijn kinderen streng opvoedde, wat tot de nodige aanvaringen leidde. In de vijfde klas van de lagere school had Fiep haar eigen vader als onderwijzer. Fiep wist al vroeg dat ze illustratrice wilde worden.

De Rikkerschool. Drikus Quick, Sjoerd de Jong, Marinus Krens, Dirk van Bruchem, Jan Goverts, Klaas Duits, Petrus de Zoete, Roelof Quick, meester Wijk, Wim Krens, Gerrit van der Wal, Rietje van Oosterom, Rieka Bakker, Anneke van Sermond, onbekend, Geertje Duits, meester Westendorp, Fietje van Bruchem, Marie van de Werken, Joop Vermeulen, Coba Reichardt, Sjoukje Bergsma, Aja Westendorp, juffrouw Wilbrink, onbekend, Riekie van der Wal, Corrie van de Werken, meneer Panhusse, Marie Tijssen, Wim Quick, Jan van der Wal, Aneke Krens, Esso de Jong, Bep Reichardt, Sjaan Reichardt, Nelis van Maren (omstreeks 1929)

 

Van 1916 tot 1919 woonde de familie Schippers in het huis. Gerardus Schippers (1857-1922) was getrouwd met Petronella Maria van Eerd (geboren in 1867). Gerardus was likeurstoker van beroep. De familie was Rooms Katholiek. Inwonend was de katholieke onderwijzer Albertus Maria Antonius Bonickse (geboren in 1892).

Blijkbaar woonden er ook in deze periode twee gezinnen in het huis. Want in de periode dat de familie Valkenburgh en daarna de familie Schippers er woonde staat ook de familie Zeegers op dit adres ingeschreven. Charles Zeegers (1882-1964) was getrouwd met Allegonda Nass (1889-1969). Zij hadden één zoon Charles (geboren op 12-04-1918). Ook de moeder van de heer Zeegers,Wilhelmina Elisabeth Johanna Zeegers (geboren op 16-07-1859) woonde van 1917 tot 1921 in huis. Zeegers was kommies bij de Rijksbelastingen. De familie was Rooms Katholiek. De familie woonde er tot 1922.

Na het overlijden van haar man, Teunis Wilbrink (1854-1922), politieagent in Hurwenen, verhuisde Josina Wilbrink-van Vulpen (1862-1948), naaister van beroep, met haar twee dochters Dien (1896-1971), later onderwijzeres op de Rikkerschool, en Cor (1898-1986), ambtenaar bij de gemeente, naar Ruiterstraat 29. De familie Wilbrink was eigenaar van het huis. Cor trouwde met de heer Lies (A.E.) van Sermond (1894-1975). Hoe de romance tussen die twee ontstond is te lezen bij de familiegeschiedenis van de familie Van Sermond. Mevrouw Josina Wilbrink woonde er tot 1931.

 

Josina Wilbrink-van Vulpen (1862-1948)

 

Waarschijnlijk is het huis tussen 1922 en 1925 (?) opnieuw bewoond geweest door twee gezinnen, want in deze periode woonde er op Ruiterstraat 29 een tweede hoofdbewoner met zijn gezin. De heer Bernard Dirk Jacob Scholten, geboren op 15-04-1883 was in 1922 in Zaltbommel getrouwd met Pieternella Meesje Hartmans, geboren op 30-07-1896. Zij kregen twee kinderen: Johanna Gijsberta Cornelia (geboren op 17-08-1923) en Cornelis Meeuwis Hendrik (geboren op 18-12-1925). Beide kinderen werden in de Ruiterstraat geboren. De heer Scholten werkte bij de Posterijen en Telegrafie. De familie was Nederlands Hervormd.

 

Van rechts naar links: Theo de Waal, Cor Wilbrink, Wim Zalm voor Ruiterstraat 29. Waarschijnlijk poserend tijdens de middagpauze op de HBS. Twee figuren links zijn onbekend (1930)

 

Vier jaar na het overlijden van haar man, Dirk van Sermond (1860-1927), verhuisde Eelke van Sermond-Quick (1868-1941) samen met haar ongehuwde dochter Riek (1901-1961) naar Ruiterstraat 29. Beneden was er in Ruiterstraat 29 een grote kamer. Daarachter een keuken met een raam naar de Strikstraat. Op de kleine binnenplaats was een poepdoos. De trap was achter in de gang. Boven was er een grote slaapkamer aan de voorkant en waarschijnlijk was er ook aan de achterkant een slaapkamer. Na het overlijden van haar moeder in 1941 woonde Riek alleen in het huis. Zij vertrok in 1949 naar de Koningin Wilhelminaweg. De familie Van Sermond was ook eigenaar van het huis.

 

Riek van Sermond ( Jaartal onbekend)

 

Vanaf 1949 tot 1968 werd het huis door de familie Van Sermond voor 9 gulden per week verhuurd aan de familie Van Hemert. Aart (Aart Johannes) van Hemert (1904–1982) was getrouwd met Antje Roza (1909-2003). Zij hadden vier kinderen: Tonnie, Jansje, Coby en Ad(di). Aart van Hemert werkte op de steenfabriek in Hurwenen. Hij had als hobby figuurtjes maken van lege blikjes Buisman, van autobanden en van hout. Hij was goed bevriend met Piet Rijnhout op de hoek van de Ruiterstraat, die dezelfde hobby had. De familie Van Hemert was Nederlands Hervormd.

 

Aart van Hemert (1904-1982) en Antje Roza (1909-2003)

 

Antje was de dochter van Jacob Roza (1873-1959) en Jansje van Lopik (1879-1950). De familie Roza woonde van 1938 tot 1941 in Ruiterstraat 37. Antje werd meerdere keren opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Het huis werd in die tijd door de familie Van Sermond in 2 delen verhuurd. De heer Van Tuijl huurde boven een slaapkamer, een keuken en een woonkamer en de familie Van Hemert woonde beneden.

Er was geen badkamer in huis. Via een vaste trap kon je op zolder komen. Daar was een slaapkamer. Het binnenplaatsje was overdekt. Er zijn in de periode dat de familie Van Hemert er woonde geen grote verbouwingen gedaan. De indeling van de begane grond en eerste etage is hieronder schetsmatig weergegeven.

 

Schets van begane grond en eerste etage naar de herinnering van Dik van Steenis

 

In 1968 kocht de familie Van den Heuvel het huis van Van Sermond voor 4000 gulden. Frans van den Heuvel, geboren op 18-09-1941 in Zaltbommel is getrouwd met Joke Fanselow, geboren op 12-07-1947 in Zaltbommel. Ze hebben één zoon, Frans jr., geboren op 15-09-1969 in de Ruiterstraat. Frans van den Heuvel sr. werkte onder andere als boekverkoper in de Bruna (1977-1983), als uitbater van Café het Luifeltje (1983-1989), op kantoor bij een beveiligingsbedrijf en Frans heeft zijn hele leven muziek gemaakt. Hij zong en speelde in verschillende bands, componeerde en zong veel liedjes voor het Prinsenbal en andere speciale gelegenheden zoals tijdens de straatfeesten in de Ruiterstraat. Joke (Johanna Gerarda Arike) Fanselow werkte van 1963 tot 2008 in het Bommels Gasthuis. Aanvankelijk als ziekenverzorgster in het verpleeghuis en later als receptioniste en spreekuurassistente op de buitenpoli van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in het Bommels Gasthuis. Frans junior werkt bij de brandweer in Den Bosch als functioneel systeembeheerder. Hij is een professioneel filmmaker (opleiding media academie), werkte bij het NOS journaal en maakte onder andere beelden van de festiviteiten in de Ruiterstraat tijdens de Vestingstedendagen. De film is te zien onder Fotoboek op deze website.

 

Frans van den Heuvel met gitaar op ‘Het Spaanse’ straatfeest in de Ruiterstraat, geflankeerd door Neeltje en Nelleke Spronk, rechts Marijke en Henri de Groot (2006)

 

Toen Frans en Joke het huis kochten lekte het aan alle kanten. Bij de geboorte van Frans junior stonden er overal in babykamer teiltjes en emmers om het water op te vangen. Er was een onbeschoten kap. De wc was buiten, er werden regelmatig ratten gesignaleerd. Het huis werd grondig verbouwd. Door aannemer Harry Vianen werd het dak vernieuwd en een dakkapel geplaatst. In een tweede fase werden door aannemer Wim van Est een nieuwe keuken en wc (in het verlengde van de gang) gebouwd. Het binnenplaatsje werd overkapt. Het huis werd verwarmd met gaskachels. Later werd centrale verwarming aangelegd. Frans en Joke zijn Nederlands Hervormd. Ze woonden er tot 1981.

 

Joke Fanselow als ziekenverzorgster (1966

 

Het huis werd in dat jaar voor 145.000 gulden gekocht door de familie Klop. Anne Klop trouwde met Alet Sterrenburg. Het echtpaar heeft twee dochters, Arja en Hilde. Beide dochters zijn in de Ruiterstraatperiode geboren. Anne Klop is op 31-08-1956 geboren in Bruchem. Hij is bibliothecaris en werkt in de Openbare Bibliotheek ’s-Hertogenbosch. Alet (Aletta Wilhelmina) Sterrenburg is op 16-12-1953 geboren in Zaltbommel. Zij werkte 40 jaar bij de SNS bank en werkt nu als receptioniste bij Prodware in Zaltbommel. Het huis is in de jaren dat de familie Klop er woonde structureel niet veranderd. Er waren geen grote verbouwingen, wel zijn muren gestuukt en ruimtes opnieuw geschilderd. Er werden voorzetramen aangebracht en het hekje aan de oostzijde van de stoep werd weer teruggeplaatst. In 1994 vertrok de familie uit de Ruiterstraat omdat ze graag een tuin wilden. Ze kochten het huis van de familie Hekman op Koningin Wilhelminaweg 14 en de familie Hekman kocht hun huis in de Ruiterstraat (huizenruil).

 

De familie Klop-Sterrenburg voor Ruiterstraat 29 (1993)

 

De familie Hekman woonde van 1994 tot 2008 in Ruiterstraat 29. Jan Hekman is getrouwd met Betty Koekkoek. Zij hebben drie kinderen: Rinske en Geke (tweeling 1965) en Kirstie (1971). De kinderen waren al het huis uit toen de familie Hekman in de Ruiterstraat woonde. Jan Hekman is geboren op 14-03-1940 in Hoogeveen. Hij werkte tot 2003 als kwaliteitsmanger bij Durox beton in Vuren. Betty (Bartha Frederika) Koekkoek is geboren op 23-05-1941 in Zuidwolde. Zij werkte tot 2003 als inkoopassistente bij Durox in Vuren. Zij zat een aantal jaren voor de PvdA in de gemeenteraad van Vuren en Zaltbommel. De familie Hekman veranderde geen structurele zaken binnen of buiten het huis. Wel kwamen er beneden en boven nieuwe vensterbanken, de schoorsteen in de voorkamer werd verwijderd (nog zichtbaar in de plafondlijst), er werd een nieuwe keuken geplaatst, de tegels in de hal bij de voordeur werden vervangen door andere tegels. Buiten op de stoep werd het ijzeren hek (lag op zolder) weer teruggeplaatst en ook de tegels van de stoep werden vervangen door andere tegels.

 

Betty en Jan Hekman in de woonkamer (1997)

 

In 2008 verkocht de familie Hekman het huis aan de huidige bewoners, Wytze en Rolanda Meindersma.

 

Wytze en Rolanda Meindersma (2010)

 

 

Bronnen
Gesprekken met Ien van Sermond. Voorjaar 2014
Foto’s uit de collectie van Ien van Sermond. Voorjaar 2014
Gesprekken met Dik van Steenis. Augustus-november 2014
Foto uit particulier archief van Ad vanHemert. November 2014
Gesprekken met Frans en Joke van den Heuvel, juni 2014
Foto’s uit particulier archief Frans en Joke van den Heuvel 2014
Gesprekken met Anne en Alet Klop-Sterrenburg. Juli 2015
Foto’s uit het familiearchief van de familie Klop 2015
Gesprekken (telefonisch) met Betty Hekman. Augustus 2015
Foto’s uit particulier archief familie Hekman 2015
Foto uit archief van Wytze en Rolanda Meindersma. 2016
Isa Masselink-Woltjer. Ongepubliceerd archief onderzoek. Den Haag. 2012-2016

 

 

Januari 2018