Ruiterstraat
portret van een straat
Ontstaansgeschiedenis
Bouwgeschiedenis
Gebruiksgeschiedenis
Tuin

Algemeen

Hoek Ruiterstraat-Kerkstraat Zuid

 

 

 

Cornelis Springer, de Kerkstraat met het huis de Trippen, in zwart krijt 1865 (Museum Stadskasteel Zaltbommel)

 

De Trippen ligt op de hoek van de Kerkstraat en de Ruiterstraat. Het huis kreeg zijn huidige afmetingen door de samenvoeging van twee panden. Het tijdstip waarop dit gebeurde is niet bekend. Het meest waarschijnlijk is de 18e eeuw, een tijdvak waarin Zaltbommel te kampen had met een krimpende bevolking en veel huizen leeg stonden. Op de oudste kadastrale kaart van 1830, zijn de huizen al samengevoegd.

 

huis de Trippe

Links ‘De Ark’ en rechts ‘De Trippen’ (1998)

 

Beide huizen bezaten vroeger een naam. Het linkerhuis heette ‘De Arck’ en had het jaartal ‘1610’ in de gevel. Het hoekhuis heette ‘In de Trip’ en wordt om die reden beschouwd als het stamhuis van de beroemde Amsterdamse familie Trip.
De broers Elias Trip (1570-1636) en Jacob Trip (1576-1661) werden in Zaltbommel geboren. Zij waren zonen van Jacob Jansz Trip en Jacoba de Cock, een schoenmakers- of klompenmakersfamilie. Een Trip is een klomp met een lerenband. In het logo van de Trippen zijn drie van dergelijke klompjes te zien. Elias en Jacob huwden met de zusjes Marie en Marguerite de Geer, dochters van een ijzerhandelaar uit Luik.

 

Jacob Tripp

Jacob Trip geschilderd door Nicolaas Maes (omstreeks 1659)

 

Elias vestigde zich al vóór 1600 in Dordrecht en verhuisde later naar Amsterdam. Hij werkte in de ijzer- en wapenhandel.
Jacob bleef in Zaltbommel en was aan het begin van de 17e eeuw waarschijnlijk de bewoner van Kerkstraat 26. Mogelijk vestigde ook hij zich later in Dordrecht. De zonen van Jacob Trip (Hendrick en Louis) waren de bouwers van het monumentale Trippenhuis, het grootste en rijkste woonhuis van Amsterdam, op de Kloveniersburgwal. Het is thans het onderkomen van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. De familie Trip behoorde in de 17e eeuw tot de rijkste families van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en tot de grootste wapenhandelaren van Europa.
In Zaltbommel behoorde de familie Trip ook tot de notabelen. Gerard Trip was in het midden van de 17e eeuw burgemeester van Zaltbommel. De familie had een eigen grafkelder in de Sint Maarten.

 

wapen van de fam Trip

Wapen van de familie Trip

 

Het huis ‘De Arck’ heeft aan de Kerkstraat een trapgevel met geprofileerde puibalk en waterlijst, natuurstenen banden, geprofileerde dekplaten op de trappen, een geprofileerde en geblokte ontlastingsboog op consoles boven het zoldervenster en een toppilaster op maskerconsole. Het huis is gedateerd op 1610.

 

huis de Trippen2

Links ‘De Arck’ en rechts ‘De Trippen’ (1998)

 

Rechts van ‘De Arck’ op de hoek met de Ruiterstraat staat het huis ‘De Trippen’ met een tot puntgevel gewijzigde trapgevel uit de eerste kwart van de zeventiende eeuw, met geprofileerde puibalk en waterlijst, waaronder tandingen.
De deuromlijsting met omlijsting van het bovenvenster zijn uit de achttiende eeuw, cartouche met rolwerk, zoldervenster met kruiskozijn. Het achterhuis met puntgevel, voorzien van tussentrappen achter het rechtergedeelte. Het achterhuis, parallel aan de Kerkstraat, met zadeldak tussen puntgevels met tussentrappen achter het linker gedeelte van het pand. Er zijn belangrijke interieurdetails uit de bouwtijd.

 

 

In 1961 werd het huis aangekocht door de Vereniging Hendrick de Keyser. Een opmeting werd gemaakt in 1962. De restauratie volgde pas in de jaren 1972-1974. In die tussentijd werd het pand aan diverse mensen verhuurd. Zo huurde de familie Van Hees het pand in 1964 voor 56 gulden per maand. Na de restauratie zijn er geen grote in- of uitwendige verbouwingen aan het huis geweest. Wel is de huurprijs aangepast. De Vereniging Hendrick de Keyser verhuurt het pand voor 1990 euro per maand.

 

 

Bronnen
F.A.J. Vermeulen. De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst. De Bommeler- en Tielerwaard, Den Haag 1932, p. 275.
J.Beckering Vinckers. De historische schoonheid van Zaltbommel. Amsterdam 1944 p.71; P. Wagemakers De familie Trip, wapenhandelaren, in Ons Amsterdam 1992, nr. 9, p 198 -213.
P.W.Klein. De Trippen in de 17 de eeuw: een studie over het ondernemersgedrag op de Hollandse Stapelmarkt. Assen 1965

H. Neufang, 1931. Het schilderij werd in 1962 door H.R.A. Laman Trip aan Vereniging Hendrick de Keyser geschonken.
E.H. Weber in: Jaarverslag Ver. Hendrick de Keyser 1974, p. 26 – 39.
Rijksdienst voor het cultureel erfgoed. Rijksmonument 40205

 

 

April 2018