Ontstaansgeschiedenis

Bouwgeschiedenis

Gebruiksgeschiedenis

Tuin

Gebruiksgeschiedenis

Hoek Ruiterstraat-Boschstraat Noord

Dit pand op de hoek van de Ruiterstraat en de Boschstraat heeft twee huisnummers, Boschstraat 53 en Boschstraat 51. Voor 2002 was eigendom en bewoning van deze nummers gescheiden. Sinds 2002 is er één eigenaar en bewoner. Gezien de geschiedenis van het pand wordt eerst de bewoning van Boschstraat 53 besproken, daarna volgt nummer 51. Boschstraat 53 ligt met haar zuidzijde aan de Ruiterstraat.

Van 1770 tot 1775 was de familie van der Pol eigenaar van het huis. Willem van der Pol (overleden in 1773) was getrouwd met Johanna Elisabeth Meurs. Zij hadden 9 kinderen: Wijnderiek, Henrica (geboren 1719), Johanna (geboren 1722), Johannes Julius (geboren 1723), Maria van der Pol (1724-1809), Anna Margreta (geboren 1725), Gosewijn Jurrien (geboren 1726), Anna Margretha (geboren 1728) en Alegonde (geboren 1729). Het huis werd in 1773 geschonken aan dochter Maria. Het huis was in vervallen staat maar men veronderstelde dat Maria in staat was het te laten repareren. De familie was Nederlands Hervormd.

In 1775 werd het huis voor 325 gulden verkocht aan Andries van Sermond (geboren 1748). Hij was getrouwd met Anna Maria Odé (overleden in 1808) of met Maria Louise van den Bosch Foreest (1751-1808). Zij hadden drie kinderen: Christiaan (1776-1834), Elisabeth (1786-1821) en Anna Maria (1791-1841).

Zeven jaar (1782) later was Jasper van Beek eigenaar van ‘twee Huijzen met Erff in de Boschstraat’ (nummer 53 en 51). Dus toen was er net zoals nu één eigenaar. Of Van Beek het huis ook bewoonde is niet bekend.

Cornelis Kluijtmans kocht in dat jaar Ruiterstraat 53 voor 850 gulden van Jasper van Beek. Hij woonde er tot 1811. Cornelis Kluijtmans (1745-1811) was getrouwd met Elisabeth van Rossum (1742-1820). Zij hadden drie kinderen: Johanna Antonia (1775-1835), Martina Johanna (1777-1856) en Anna Maria Antonia (1783-1829). Cornelis Kluijtmans was epicier. Ook zijn broer Willem woonde in de Ruiterstraat. De familie was Rooms Katholiek. Inwonende dienstmeiden waren: Geertruida van Zandvoort (geboren in 1831), Hendrina Cornelia van Geffen (geboren in 1846), Johanna van Alem (geboren in 1845), Maria Elisabeth van Os (geboren in 1845), Petronella van Kerkhof (geboren in 1843), Johanna de Hoogh (geboren in 1853), Johanna van Geffen (geboren in 1852), Petronella Snelders (geboren in 1851), Hendrika Hoskam (geboren in 1855) en Bernardina Rekkers (geboren in 1780).

Na de familie Kluijtmans woonde er de familie Arendse. Zij huurden het huis van Laurens van Herwijnen die getrouwd was met Anna Maria van der Steen. Van Herwijnen had het huis voor 590 gulden gekocht van Kluijtmans. Johannes Arendse (overleden in 1812) was getrouwd met Johanna Maria Ehrebout (1754-na 1810). Zij hadden 7 kinderen: Nicolaas (1781-1857), Christina (geboren in 1783), Helena (geboren in 1785), Samuel (geboren in 1787), Jenneke (geboren in 1789), Johannis (geboren in 1791) en Pieter (geboren 1795). Johannes Arendse was pruikenmaker. De familie was Nederlands Hervormd. Het huis dat aanvankelijk werd gehuurd van Laurens van Herwijnen kwam later in het bezit van de familie Arendse.

Hoe lang de familie Arendse er heeft gewoond is niet duidelijk maar in 1832 was mevrouw Arendse de eigenaar van het pand.  In 1857 kocht de familie Verkerk het pand voor 500 gulden. Zij woonden er tot 1867. Hendrik Verkerk, geboren op 16-06-1816, was getrouwd met Fransosia Jongbloed (geboren op 18-01-1816). Zij hadden vijf kinderen: Hendrik Cornelis (geboren op 09-07-1846), Netje Maria (geboren op 25-04-1848), Johanna (geboren 21-12-1851), Francisca (geboren op 15-05-1857) en Franciscus Elisabeth (geboren op 06-01-1862). Hendrik Verkerk was gaswerker. De familie was Rooms Katholiek. In deze periode wordt ook de naam van Dokter van Bergen genoemd als bewoner van het pand.

Op 18 oktober 1921 werd het klooster in de Nieuwstraat geheel door brand verwoest. De vijftien nonnen uit het klooster woonden tijdens de twee jaar durende wederopbouw van het klooster in dit pand (Boschstraat 51 en 53). Zuster M.J.Ph. Coolen was de overste van het Franciscanessen klooster.

Van 1923 tot 1940 wordt het huis bewoond door de familie Schoonenbeek. Theodorus Hendrikus Schoonenbeek (1886-1949) was getrouwd met Mijnardiena Overbeek (1896-19..). Zij kregen twee kinderen: Hendrik Theodorus (1916-19..) en Corry (Maria Carolina, 1928-19..). De heer Schoonenbeek werkte bij de Raad van Arbeid en had ook zijn kantoor in dit pand. De familie was Rooms Katholiek.

 

 

Leen Rombeek (1915-1984) en Mien van Alphen (1916-2000) trouwden in 1940. Zij kochten in dat jaar het pand op de hoek van de Ruiterstraat en de Boschstraat en startten daar een groentewinkel. Het echtpaar kreeg vijf kinderen: Gerda, geboren 12-05-1941, Jan, geboren 01-11-1942, Hennie, geboren 30-05-1944, Mini, geboren 22-12-1950 en Anneke, geboren 20-03-1954. Geleidelijk kwam ook zoon Jan in het bedrijf. Hij trouwde in 1967 met Francien Mutsaers (1939-2020). Zij kregen twee kinderen Freddie (geboren 10-09-1968) en Carjolein (geboren 28-11-1969). Aanvankelijk woonden Jan en Francien in de Spiesmakerstraat maar in 1974 verhuisden ze naar het pand op de hoek van de Ruiterstraat en de Boschstraat nadat Leen en Mien Rombeek vertrokken waren naar de Marten van Rossemsingel. Gedurende vier jaar (1940 tot 1944) was er inwoning van Chris (Christiaan) van der Meijden (geboren 27-09-1916), Koosje (Jacoba Gerdina) van Bruchem (geboren 01-04-1918) en hun kind Henkie (Hendrikus Cornelis), geboren op 06-10-1939.
In 1954 werd op de binnenplaats achter het huis, waar buiten ook het toilet was, een huisje gebouwd (Ruiterstraat 1). Voordat het huisje er was, werd de binnenplaats afgeschermd van de Ruiterstraat door een muur (in de muur zat een poort en een raam naar de straat). De garage met deur die tussen dit huisje en Ruiterstraat 3 staat was altijd in bezit van de familie die het linkerdeel van het huis in de Boschstraat bewoonde (familie Van de Leur en daarna de familie Van den Oord).

 

 

Leon van Rijckevorsel (1966) en Leontine van Hooft (1959) zijn de huidige bewoners. Zij  wonen officieel in Boschstraat 51-53. De keukendeur en de garage zijn de privé ingangen. Deze bevinden zich aan de Ruiterstraatzijde. Leon en Leontine hebben samen twee kinderen, de tweeling Lennart en Sophie. Zij hebben ook samen een bedrijf Green Dream Company. Het kantoor van het bedrijf was aanvankelijk in dit pand gevestigd maar werd later verplaatst naar Markt 11. Vanaf 1991 woonde Leontine van Hooft met zoon Sander al op Boschstraat 51. Zij kocht het huis van de familie Van den Oord. In 2002 werd ook Boschstraat 53 gekocht waarna de panden werden samengevoegd.

 

 

Hierna volgt de bewoning van Boschstraat 51. Nummer 51 ligt ten noorden van nummer 53. Dit deel van het pand heeft geen direct geografisch contact met de Ruiterstraat. De eigenaar van dit pand bezat echter van oudsher een garage in de Ruiterstraat. Deze garage was via het erf van Boschstraat 53 bereikbaar.

Al omstreeks 1490 woont Jan Rinck in Zaltbommel. Hij is van 1525 tot 1539 schepen van de stad. Nazaat Johannes Rinck was in 1734 getrouwd met Anna Oosterman (1698-1766). Hij was houtkoper van beroep. Johannes Rinck kocht het huis in 1754 en verkocht het in hetzelfde jaar aan zijn nicht Margriet Rinck (1696-1773). Margriet was de dochter van Andries Rinck (begraven 1703) en Aletta Verhey (begraven 1692). Later is het huis in bezit van Margriets zus Maria (1692-1778). Maria was getrouwd met kolonel Jacob Thompson. De familie was Nederlands Hervormd.

In 1775 werd het pand voor 1200 gulden verkocht aan Willem van de Garde (overleden 1798). Hij was getrouwd met Catharina van Haaften (1739-1810). Hun kinderen waren: Johannes (1771-1838), Maria (geboren in 1764), Gerardus (1765-1824), Walrave (geboren 1767), Willem (1774-1821), Johanna (1777-1826), Pieternella (1783-1846), Pietje (geboren 1785). De familie was Nederlands Hervormd.

Nog voor 1782 werd het pand gekocht door Jasper van Beek. Hij was eigenaar van ‘twee Huijzen met Erff in de Boschstraat’ (nummer 53 en 51). Jasper van Beek was in 1733 in ondertrouw gegaan met Elisabeth Walravens. Jasper van Beek was tamboer in de compagnie van Capitein Ronlio. De familie was Nederlands Hervormd. Waarschijnlijk was Jasper van Beek alleen eigenaar en geen bewoner. Jasper van Beek was ook de eigenaar van Ruiterstraat 9.

Cornelis Kluijtmans kocht in 1782 Boschstraat 51 en 53 voor 600 gulden van Jasper van Beek. Cornelis Kluijtmans (1745-1811) was epicier. Ook zijn broer Willem woonde in de Ruiterstraat, op nummer 21. Cornelis was getrouwd met Elisabeth van Rossum (1742-1820). Zij hadden drie kinderen: Johanna Antonia (1775-1835), Martina Johanna (1777-1856) en Anna Maria Antonia (1783-1829).  Ook zijn broer Willem woonde in de Ruiterstraat. De familie was Rooms Katholiek. Inwonende dienstmeiden waren: Geertruida van Zandvoort (geboren in 1831), Hendrina Cornelia van Geffen (geboren in 1846), Johanna van Alem (geboren in 1845), Maria Elisabeth van Os (geboren in 1845), Petronella van Kerkhof (geboren in 1843), Johanna de Hoogh (geboren in 1853), Johanna van Geffen (geboren in 1852), Petronella Snelders (geboren in 1851), Hendrika Hoskam (geboren in 1855) en dienster Bernardina Rekkers (geboren in 1780). Oudste dochter Johanna Antonia woonde rond 1820 in Ruiterstraat 3. Van dat pand was Cornelis al voor 1792 de eigenaar. In het kadaster van 1832 is Johanna Kluijtmans (1775-1835) ingeschreven als eigenaar van Boschstraat 51. Zij was tevens eigenaar van het erf waarop nu Ruiterstraat 1 is gebouwd.

Vervolgens komt nog voor 1850 de familie Van de Leur in het huis wonen. Zij zullen een duidelijk stempel drukken op de historie van Boschstraat 51. Klompenmaker Gradus van de Leur (1793-1857) trouwde in 1826 met Maria van Os (1793-1861). Zij had uit een eerder huwelijk met Jan de Graauw (1785-1822) vijf kinderen: Mijntje (1813-1879), Anna Maria (1816-1875), Neeske Marianne (1818-1884), Martinus (1820-1886) en Johannes Petrus (1822-1879). Met Gradus kreeg zij nog drie kinderen: Hendrik (1827-1845), Petrus Johannes (1828-1829) en Leonardus (1829-1879).
Na het overlijden van haar stiefvader in 1857 en haar moeder in 1861 werd Mijntje de Graauw de erfgename van Boschstraat 51.
Gradus’ jongste zoon, Leonardus van de Leur (landbouwer), trouwde met Johanna van de Laar (1832-1901). Zij kregen acht kinderen: Gerardus Hendrikus (1862- 1927), Johannes (1864-1938), Hendrikus (1866-1948), Anna Margaretha (1868-1926), Adrianus (1869-1946), Johannes (geboren op 10-09-1871), Gradus (Gerardus) (1873-1955) en Maria (1875-1933).
Omdat Leonardus van de Leur net voor zijn halfzus, Mijntje de Graauw, overlijdt werd zijn vrouw Johanna van de Laar erfgename. Zij woonde tot 1893 in het huis.

Van 1893 tot 1905 woont de familie Van Boeckel in het huis. Johannes Franciscus Maria van Boeckel (geboren op 23-13-1855) was getrouwd met Johanna de Geus (geboren op 30-07-1858). Zij hadden zeven kinderen: Adrianus Paulus Gerardus (geboren op 30-09-1883), Frederik Wilhelmus Johannes (geboren op 05-11-1884), Franciscus Carolus Ludovicus (geboren op 24-08-1886), Anna Elisabeth (geboren op 19-11-1887), Maria Anna Gerharda Antoinette (geboren op 22-04-1890), Henricus Gerardus Johannes (geboren op 28-02-1892) en Johanna Wilhelmina Josepha (1894- 1898). De familie was Rooms Katholiek.
Waarschijnlijk was het huis lange tijd dubbel bewoond want ook de ouders van Johannes Franciscus Maria van Boeckel (zijn beroep was kruidenier) waren voor 1893 al bewoners van Ruiterstraat 51. Hun namen zijn Adrianus Paulus Gerardus van Boeckel en Johanna Maria Geertruida de Gier.

De familie Broekman woonde van 1905 tot 1916 in het huis. Lubbertus Broekman was getrouwd met Johanna Murman (1883-1921). Zij hadden één zoon Gerrit (geboren in 1912). Inwonend waren van 1905 tot 1916: Gijsbert van Eck (geboren 1872), zijn vrouw Adriana Wijgerse (geboren in 1870) en hun zoon Jan Gijsbert van Eck (1901-1965). Van 1912 tot 1916 woonde tevens in het huis weduwe Engelina Geertruida Murman-van Oosterom (1845-1918).

Vervolgens woonde er tot 1919 de familie Jansen. Karel Jansen (1876-1933) was getrouwd met Masje Loudijn uit Rotterdam. Zij hadden vijf kinderen: Lamberta Adriana (1899-1899), Wilhelmina (geboren in 1900), Lambertus Adrianus (geboren in 1902), Hendrika Johanna Louisa (geboren in 1909) en Johannes Louis (geboren in 1910). Karel Jansen was koopman. De familie was Nederlands Hervormd. In dezelfde tijd woonde op de eerste verdieping Frans Binnendijk (1857-1923). Hij was getrouwd met Johanna van Beesd (1856-1920). Aangezien Jansen en Binnendijk beiden als hoofdbewoner zijn geregistreerd was Boschstraat 51 mogelijk gesplitst in een beneden en bovenverdieping.

Dan zijn het vanaf 1920 opnieuw de Van de Leurs die het pand bewonen. Hoofdbewoner is de kleinzoon van Gradus van de Leur (1793-1857) die we al eerder tegenkwamen, Gerardus Hendrikus van de Leur (1862-1927). Hij werd in dat jaar hoofdbewoner van Boschstraat 51.
Gerardus Hendrikus woonde er samen met zijn broers Johannes van de Leur (1864-1938) en  Gradus van de Leur (1873-1955) en zijn zus Maria van de Leur (1875-1933).
Toen Gerardus Hendrikus in 1927 overleed werd Johannes de hoofdbewoner. Na het overlijden van Johannes in 1938 werd Gradus de hoofdbewoner. Zus Maria was al in 1933 overleden.
Vanaf 1927 staat Anna Adriana Goesten (geboren in 1913) als inwonend geregistreerd. Zij trouwde in 1939 met  Hubertus Antonius Vos. Of laatstgenoemde ook in het huis heeft gewoond is onduidelijk. Juffrouw Van der Heijden, juffrouw Knippen (verpleegkundige) en de familie Van Haaften (echtpaar met één dochter) woonden boven in de tijd dat alleen Gradus nog in het huis woonde.
Gerardus en Gradus van de Leur waren landbouwers. Johannes werkte bij een wijnhandel als bediende. Ze zijn net als hun zus Maria geboren in Boschstaat 51 maar ze verhuisden naar de Oliestraat en de Oenselsestraat waarna ze weer terugkeerden naar Boschstraat 51. De familie was streng Rooms Katholiek. In 1955 overleed de laatste van de Leur. Het huis werd verkocht aan aannemer Hendrikus van der Meijden.

 

 

Van 1954 tot 1956 woonde op nummer 51 boven de familie Teelen. Harrie Teelen (1921-2002) en Ria van Rijen (geboren 10-05-1928) trouwden in 1954 waarna ze in Boschstraat 51 gingen wonen. Ze hadden op de eerste etage aan de voorkant een woonkamer, daarnaast aan de voorkant een slaapkamer en op de overloop een gaspit. Hun tweeling Henk en Theo Teelen zijn daar op 23 september 1955 geboren. Harrie werkte bij grootgrossier Stehmann in de Boschstraat. De familie was Rooms Katholiek. In 1956 verhuisden ze naar Thorbeckestraat 15 waar Frank (1957) en Tom (1958) zijn geboren.

Van 1956 tot  1991 werd het huis bewoond door de familie Van den Oord. Wim (W.J.A.) van den Oord, geboren 29-10-1929 was getrouwd met Corrie (C.W.) van der Meijden (1928-2003). Ze hadden drie kinderen, die in de Boschstraat werden geboren: Bert (G.J.W.) (1956), Hennie (H.J.W.) (1964-1999) en Annelie (J.H.M.) (1967). De familie Van den Oord was Rooms Katholiek. Wim van den Oord werkte bij Bank van Lanschot in Den Bosch. De familie Van den Oord kocht het huis in 1964. Daarvoor huurden zij het huis van Hendrikus van der Meijden, de vader van mevrouw Van den Oord.

 

 

In 1991 werd Leontine van Hooft de eigenaar van Boschstraat 51. Zij woonde er met zoon Sander. Toen in 2002 de familie Rombeek vertrok werd ook Boschstraat 53 door Leontine van Hooft en haar partner Leon van Rijckevorsel gekocht en kwam het huis, net als waarschijnlijk in 1782 het geval was bij Jasper van Beek, in handen van één eigenaar. Leon en Leontine zijn de huidige bewoners.

 

 

In 2017 kreeg het pand een naam ‘De Verbindingh’. Woonhuizen die jaren apart werden bewoond zijn in het huidige pand verenigd. De Verbindingh’ is, volgens de huidige bewoners, ook een fysieke plaats in Zaltbommel waar aan de keukentafel thema’s besproken worden die gaan over duurzaamheid. Het is een plek waar mensen elkaar ontmoeten, jongelui van alle achtergronden en culturen.

 

 

Onderdeel van ‘De Verbindingh’ is het winkeltje op de hoek. Bij aankoop van Boschstraat 53 werd de familie verplicht door de gemeente een winkelfunctie in het pand te handhaven. Dit werd vanaf 2004 gerealiseerd met ramen zoals aan de andere kant van het huis. De volgende bedrijfjes hadden er een winkel: Queens grote damesmode van Astrid van de Werken, Strix kinderkleding van Linda Mulder, Het Snoepke (snoepwinkeltje) van Marijke Som, Schoonheidssalon van Carola van Veenendaal, Franca Anna (hoeden en mode-accessoires) van Franca van der Lee, Maryam (sjaals/sieraden) van Bentrioua Abdelfatah. Van 2017 tot 2023 werd de winkel gehuurd door Marijke Venner. Zij gebruikte de ruimte als atelier, cursusruimte en winkel. In 2023 stopte Marijke en werd de winkel verhuurd aan Wanda van Hemert. Zij startte er een kapsalon annex vintage, kunst en knippen.

 

Bronnen
Gesprekken met Mevrouw Bets van der Horst-de Koning. Maart 2013
Gesprekken met Ria Teelen-van Rijen. Februari 2015
Gesprekken met Wim van den Oord. Juni 2014
Foto’s uit familiearchief Ria Teelen-van Rijen. Februari 2015
Foto uit familiearchief van Johan van Hemert. Juli 2014
Gesprekken met Jan en Francien Rombeek. Januari 2014
Gesprekken met Mini en Bert van Wijnen-Rombeek. Februari 2014
Met dank aan Mevrouw Rie Rombeek voor de correcties en de jaartallen
Ook de foto’s zijn uit de familiealbums van deze families. Februari 2014
Archiefonderzoek Isa Masselink-Woltjer. Ongepubliceerd 2016
Gesprek met Wanda van Hemert. Augustus 2023

 

 

Oktober 2023

< terug