Stoepen in de Ruiterstraat

Een stoep is een geplaveide verhoging voor het huis. Het is een overgangszone tussen de straat (publiek) en de woning (privé). De Ruiterstraat heeft nog particuliere stoepen die in hoogte verschillen en op veel plaatsen van elkaar gescheiden zijn door een hekwerk. Op de stoep wandelen is er in de Ruiterstraat dus niet bij.

 

 

Vroeger kon men aan de hoogte van de stoep de rijkdom van de bewoner aflezen. Hoe hoger de stoep hoe rijker. Stoepen dienden als decoratie maar ook om voetgangers en voertuigen op afstand te houden. In feite hebben de stoepen in de Ruiterstraat die functie nog steeds. In veel steden zijn de stoepen in de vorige eeuw gelijk getrokken en omgebouwd tot trottoirs. Dat geldt ook voor een aantal winkelstraten in Zaltbommel. De Ruiterstraat mag trots zijn dat zij haar prachtige stoepen heeft behouden.

 

Voorbeelden van vaak voorkomende erfafscheidingen in de vorm van een hekwerk (Uit: T.Brouwer. Stoepen en Stoeppalen. 1985). Ook in de Ruiterstraat zijn dit de meest voorkomende hekwerken op de stoepen.

 

Tot aan de zeventiende eeuw was er een wildgroei aan stoepen in de openbare ruimte. Zo kwam er in 1603 in Haarlem een ‘Ordre opt setten van Stoepen’. Er werden regels opgesteld die onder meer aangaven hoe breed stoepen mochten zijn. Stoepen en stoeppalen geven erfafscheidingen aan van particuliere huizen. Ook ijzeren hekwerkjes hebben deze functie. Zowel stoeppalen als hekwerken zijn qua vorm vaak streekgebonden. De stoepen aan de even kant van de Ruiterstraat zijn 185 centimeter breed, de stoepen aan de andere kant 110 centimeter. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw verschijnt er in de Ruiterstraat steeds meer groen op de stoepen. Dit wordt gerealiseerd door een aantal stenen uit de stoep te verwijderen of door potten op de stoep te zetten.

 

 

Hoek Ruiterstraat-Boschstraat. Hardstenen stoep bestaande uit grote vierkante tegels naar de straat toe begrensd door een hardstenen band. Breedte van de stoep is 120 centimeter. Erfscheiding met de buren rechts is er in de vorm van een kwartrond gietijzeren waaierhekwerk. Links gaat de stoep over in de straatklinkers van het trottoir dat om het huis heen buigt naar de Boschstraat. Zoals zichtbaar is op de foto is het trottoir breder dan de stoep. Geheel links zijn nog een paar fietsen zichtbaar die zijn gestald in het daar door de gemeente geplaatst fietsenrek. Op de stoep is een hardstenen tafeltje met twee bankjes geplaatst, alles verankerd in de hardstenen ondergrond. Een hardstenen trede voert naar de voordeur.

 

 

Ruiterstraat 1. Het huis dateert uit 1954. De stoep is nog jonger en bestaat uit een in patroon gelegde combinatie van betontegels, IJsselsteentjes en een klein formaat kasseien. De stoep is afgegrensd van de straat door een éénsteens rollaag van straatklinkers. Er is een afscheiding met beide buren door een kwartrond, waaiervormig gietijzeren hekwerk dat links en rechts gelijk is.

 

 

Ruiterstraat 2-4. De stoep wordt gevormd door betonsteen, naar de straat toe begrensd door trottoirbanden. De stoep loopt naadloos over in het trottoir van de Boschstraat. De trottoirband is bij de garagedeur onderbroken voor een geleidelijke overgang naar de straat. Op de hoek met de Boschstraat staan een drietal betonnen paaltjes. De erfscheiding met nummer 6 bestaat uit een fraai ijzeren hekwerk dat eigendom is van het naastliggende pand.

 

 

Ruiterstraat 3-5. Stoep bestaande uit rood-gele en grijze vierkante sierbetonstenen (15 centimeter bij 15 centimeter), aangelegd in een bepaald patroon en van de straat gescheiden door een trottoirband. Bij de voordeur is een geleidelijke overgang gemaakt naar het straatniveau. Dit is gerealiseerd in de periode dat de familie Van Empel in het huis woonde. Beide zijden van de stoep worden van de buurstoepen gescheiden door een kwartrond waaiervormig gietijzeren sierhekwerk dat links en rechts identiek is.

 

 

Ruiterstraat 6. Fraaie stoep begrensd door hardstenen banden en een hardstenen route (tegels) naar de voordeur. Binnen de twee ontstane carré’s liggen gele IJsselsteentjes. Er zijn twee kleine uitsparingen voor planten aangebracht. Eén hardstenen trede leidt naar de voordeur. Beiderzijds is er een afscheiding met de buren door middel van een hoog gietijzeren hekwerk dat links en rechts dezelfde vorm heeft. In 2016 zijn er op de stoep links naast de voordeur twee metalen boogconstructies geplaatst om fietsen tegen aan te zetten.

 

 

Ruiterstraat 7. Stoep bestaande uit kleine hard gebakken tegeltjes (15 bij 15) in beton, begrensd van de straat door een grijze hardstenen band. Aan beide zijden van de stoep is er een afscheiding in de vorm van een kwartrond waaiervormig ijzeren sierhekwerk, rechts en links identiek van vorm.

 

 

Ruiterstraat 8. De stoep bestaat uit klinkers (Waalformaat) die loodrecht op de rooilijn van het huis zijn gelegd. Het gedeelte dat naar de voordeur leidt ligt parallel aan de rooilijn. De stenen liggen in het zand. De afscheiding met de straat wordt gevormd door een rollaag van een enkele rij klinkers en een éénsteens rand met straatstenen. De stoep is met muurijzers verankerd. In 2010 is er een hardstenen plaat voor de voordeur aangebracht. Links is een ongelijke overgang naar de stoep met nummer 10. De afscheiding bestaat uit twee ijzeren stangen. Rechts gaat de stoep over in de oprijlaan van het pand. Ook deze oprijlaan bestaat uit klinkers met Waalformaat.

 

 

Ruiterstraat 9. Stoep bestaat uit straatklinkers die parallel liggen aan de rooilijn van het huis. De begrenzing met de straat bestaat uit een gemetselde rollaag van klinkers die in verband zijn gelegd. De afscheiding links wordt gevormd door een kwartrond, waaiervormig ijzeren sierhekwerk (behorend bij nummer 7) en rechts is er sinds 2014 een antiek (roerend) fietsenrek.

 

 

Ruiterstraat 10. De stoep wordt begrensd door achthoekige hardstenen palen (afgedekt met een halve bol) die met dubbele ijzeren stangen aan elkaar, aan de muur en aan weerszijden van de entree zijn bevestigd. De stangen die richting entree lopen zijn gebogen. De stoep bestaat uit grote natuurstenen tegels die in het zand liggen. Vijf tegels (voor elk raam één) zijn sinds 1985 verwijderd om plaats te maken voor hortensiastruiken. De stoep wordt onderbroken door de drie treden die naar het bordes van de voordeur leiden. Tegels en palen zijn in vorm en uitvoering identiek aan die van Ruiterstraat 12. Stoep en bordes zijn in 2011 opnieuw gepositioneerd en gerestaureerd door de firma Van Willegenburg uit Zaltbommel.

 

 

Ruiterstraat 11. Stoep (120 centimeter breed) bestaat uit verschillende elementen. Bij de voordeur liggen IJsselsteentjes in een carré-patroon. Deze zijn aangebracht in 2010 toen de vorige bewoonster door ziekte moeilijk ter been was en er voor de rollator een traploze overgang naar de straat moest worden gemaakt. Het overige deel van de stoep bestaat uit in beton gelegde hardgebakken zwarte en gele tegeltjes (15 bij 15), door een smalle rand van gele tegeltjes gescheiden van de rollaag die de stoep met de straat begrenst. Deze rand bestaat uit straatklinkers in een metselverband. De rand wordt door twee muurijzers verbonden met de stoep. De begrenzing links wordt bepaald door een antiek fietsenrek (behorend bij nummer 9) en rechts loopt de stoep door in de stoep van nummer 13.

 

 

Ruiterstraat 12. De stoep wordt begrensd door achthoekige hardstenen palen (afgedekt door een halve bol) die met dubbele ijzeren stangen aan elkaar, aan de muur en aan weerszijden van de entree zijn bevestigd. De stangen die richting entree lopen zijn gebogen. Bij de grens met nummer 10 is er geen stang van de paal naar de muur. De afscheiding wordt gemarkeerd door twee stangen van nummer 10. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de stoep van nummer 10 van oudere datum is dan die van nummer 12. De stoep bestaat uit grote natuurstenen tegels die in het zand liggen. De stoep wordt onderbroken door de treden die naar het bordes van de voordeur leiden. Tegels en palen zijn in vorm en uitvoering identiek aan die van Ruiterstraat 10. Stoep en bordes zijn omstreeks 2000 opnieuw gepositioneerd.

 

 

Ruiterstraat 13. Stoep bestaande uit klinkers in Waalformaat, voor de deur parallel aan de rooilijn en op de rest van de stoep loodrecht op de rooilijn van het huis gelegd. De stoep gaat links en rechts traploos over in de stoepen van respectievelijk nummer 11 en nummer 15. Een eensteens rollaag van dezelfde klinkers vormt de afscheiding met de straat waarbij bij de voordeur het straatniveau en de rollaag op dezelfde hoogte zijn gebracht.

 

 

Ruiterstraat 14-16. Dit zijn de enige panden in de Ruiterstraat die niet met hun rooilijn aan de stoep grenzen. Het gezamenlijk grindpad van deze panden wordt van de stoep gescheiden door een hardstenen drempel. De stoep tussen straat en drempel bestaat uit platen van beton waarin met de hand een patroon met kiezels is gelegd, Het oogt als een mozaïek. De platen zijn op vele plaatsen gebroken en beschadigd door op de stoep geparkeerde auto’s. De stoep heeft een anderhalfsteens rollaag van straatklinkers als begrenzing met de straat.

 

 

Ruiterstraat 15-17. Aan weerszijden van de hardstenen entree is een bestrating van vierkante sierbetonstenen. Rechts en links is een ruimte opengehouden voor twee catalpa’s. De afscheiding met de straat wordt gemarkeerd door een brede hardstenen rand. De tegels van de entree lopen via een hardstenen band af naar het straatniveau.

 

 

Ruiterstraat 18. Stoep bestaand uit IJselsteentjes die in een patroon liggen dat loodrecht staat op de rooilijn van het huis. Een eensteens rollaag scheidt de stoep van de straat.

 

 

Ruiterstraat 19. Deze stoep in aangelegd in 2015. De stoep bestaat uit betontegels, van de straat gescheiden door een trottoirband. De stoep loopt door in de stoep van Ruiterstraat 21. De stoepen zijn samengevoegd omdat de huizen van nummer 19 en 21 sinds 2009 door één familie worden bewoond. Voor afbeeldingen van de stoep voor 2015 zie Bouwgeschiedenis Ruiterstraat 21.

 

 

Ruiterstraat 20. Bij dit pand is eigenlijk geen sprake van een stoep maar van een betonnen rand tussen huis en straat. De rand loopt naar de straat toe af. Aan de linker kant wordt de rand begrensd door een trapje dat met twee treden naar de voordeur leidt. Het trapje is opgetrokken uit straatklinkers van Waalformaat.

 

 

Ruiterstraat 21. Deze stoep in aangelegd in 2015. De stoep bestaat uit betontegels, van de straat gescheiden door een trottoirband. De stoep loopt door in de stoep van Ruiterstraat 19. De stoepen zijn samengevoegd omdat de huizen van nummer 19 en 21 sinds 2009 door één familie worden bewoond. Voor afbeeldingen van de stoep voor 2015 zie Bouwgeschiedenis Ruiterstraat 21.

 

 

Ruiterstraat 23. Stoep met betontegels van de straat gescheiden door een anderhalfsteens rollaag. Bij de voordeur een verhoogde hardstenen plaat die is aangebracht in 2014 door de firma Glaudemans. Ook voor 2014 lag er een hardstenen plaat. Die was op meerdere plaatsen gescheurd. De stoep wordt rechts begrensd door een afgebroken hardstenen paal die met een ijzeren stang verbonden is met de muur.

 

 

Ruiterstraat 25. Stoep bestaat uit betonnen tegels, van de straat gescheiden door een uit klinkers bestaande anderhalfsteens rollaag. De stoep wordt links begrensd door een afgebroken hardstenen paal die met een ijzeren stang verbonden is met de muur. Ruiterstraat 25 was vroeger een zelfstandig pand met eigen voordeur (zie aangesmeerd gedeelte muur). Thans vormen de panden van nummer 23 en 25 één geheel.

 

 

Ruiterstraat 27. Stoep bestaat uit betonnen tegels, van de straat gescheiden door een uit klinkers bestaande gemetselde rand. De stoep wordt rechts begrensd door een sierlijk ijzeren hekwerkje (behorend bij nummer 29), links gaan de tegels, na een betonstrook, traploos over naar die van nummer 25. Bij de grote verbouwing in 2018 werden de oude tegels vervangen door nieuwe. Aan de structuur van de stoep werd geen verandering aangebracht.

 

 

Ruiterstraat 29. Hardstenen stoep bestaande uit tegels in cement afgescheiden van de straat door een hardstenen rand van hetzelfde materiaal.Op de hoek met de Strikstraat is ronde ‘hoek’ gemaakt. Er is een tegel verwijderd voor het plaatsen van een plant (lavendel op de foto). De stoep wordt aan beide zijden begrensd door een sierlijk ijzeren hekwerk.

 

 

Ruiterstraat 31. Betonnen (op vele plaatsen gescheurd) stoep, waarvan het linkergedeelte afloopt naar de straat. De stoep wordt naar de buren rechts begrensd door een goot om het hemelwater naar de straat af te voeren en een betonstrook.

 

 

Ruiterstraat 33. Stoep bestaande uit betonnen tegels zonder verdere afscheiding traploos overgaand in de straatstenen. Links vormt een betonnen rand een afscheiding met nummer 31. Rechts loopt de stoep op gelijk niveau over in de stoep van nummer 35.

 

 

Ruiterstraat 35. Een stoep bestaand uit straatklinkers die loodrecht op de rooilijn van het huis zijn gelegd, in zand. De stoep loopt geleidelijk af naar de straat en vormt één geheel met de stoep van nummer 37.

 

 

Ruiterstraat 37. Een stoep bestaand uit straatklinkers die loodrecht op de rooilijn van het huis zijn gelegd, in zand. De stoep loopt geleidelijk af naar de straat en vormt één geheel met de stoep van nummer 35.

 

 

Bronnen
Fotografie Rob Schröder. Zomer 2015
T.Brouwer. Stoepen, stoeppalen, stoephekken. De Walburg Pers (Heemschur-reeks) 1985
De bouwtechnische beschrijving van de stoepen is tot stand gekomen in samenspraak met aannemer Henry van der Meijden uit Zaltbommel. Zomer 2016

 

 

Juni 2018

< terug