Ruiterstraat 15-17
Van 1982 tot 1992 was het bedrijf Schouten Nelissen gevestigd in Ruiterstraat 12. Vanaf 1990 ook in Ruiterstraat 15-17.
In 1980 runde Jan Schouten met zijn vrouw Anne (logopediste) een opleidingsinstituutje onder de naam Recovery. Korte tijd later werd het huidige bedrijf Schouten Nelissen opgericht. Een bedrijf dat zich in de loop der jaren richtte op training, coaching en opleiding binnen bedrijven en organisaties. De toevoeging van de tweede naam heeft betrekking op het partnerschap met ir. Boris Nelissen. In 1985 ging Boris Nelissen zijn eigen weg en werd Jan Schouten algemeen directeur.
Aanvankelijk was het bedrijf gevestigd in Kerkstraat 30, het huis waar Jan en Anne woonden. Het is het beroemde domineeshuis waar Keetje Hooijer haar biografie schreef, ‘Domineesdochter in ’s-Gravenland domineesvrouw in Zaltbommel’.
Al snel werd het te klein in de Kerkstraat en werd ruimte in de Oenselsestraat 17 (‘Luis aan de ketting’) gehuurd. Toen in 1982 ook dat niet meer voldeed verhuisde het bedrijf naar Ruiterstraat 12 en later (1990) ook Ruiterstraat 15-17. Eind jaren tachtig kwam er nog een locatie bij aan de Waalkade. Daarmee was het bedrijf over drie panden verdeeld.
In 1992 werden ook deze locaties te krap en Schouten Nelissen vertrok naar het huidige gebouw aan de van Heemstraweg. Ruiterstraat 12 werd verkocht aan Piet en Lammie Leijten. Ruiterstraat 15-17 werd verbouwd tot woonhuis voor Jan Hein Schouten en Lonneke Leeuwenburg.
Het pand aan de Van Heemstraweg is bij iedereen bekend als ‘De Buys Ballot’, de voormalige middelbare school (HAVO/VWO). Het is een gebouw uit 1933. Verdere groei maakte het noodzakelijk om er twee vleugels bij te bouwen. Aan de Oude Bosscheweg is ook nog een gebouw aangekocht voor de activiteiten van de internationale tak van het bedrijf.
Het bedrijf telde in 1983 dertig werknemers, vijf jaar later waren het er 50 en in 1998 werkten er 250 mensen bij Schouten Nelissen. Het huidige Schouten Global is actief in 40 landen met vestigingen in België, Duitsland, Polen, Rusland en China. Het bedrijf telde in 2009 ruim 500 medewerkers en 950 freelancers. De omzet in dat jaar bedroeg 70 miljoen euro. Men werkt met 450 zelfontwikkelde cursussen en er worden gemiddeld 50 boeken per jaar gepubliceerd. Jaarlijks komen er 35.000 mensen naar Zaltbommel om opleidingen te volgen. Er is een klantenbestand van 4000 bedrijven en overheidsinstanties. Eén van de directeuren van het eerste uur is Ton Voogt.
Schouten Nelissen heeft zijn eigen uitgeverij ‘Thema’. Hoofd van de uitgeverij is Monique Lindzen. Thema is een gespecialiseerde uitgeverij die zich richt op het verbeteren van het persoonlijk functioneren van mensen, met name mensen in werksituaties. Boeken die worden uitgegeven zijn geschreven vanuit en voor de praktijk. Jan Schouten en andere professionals van Schouten Nelissen schreven een groot aantal bedrijfsgerelateerde boeken die voor het merendeel zijn uitgegeven bij Thema.
Het internationale bedrijf Schouten Nelissen heeft dus zijn eerste stappen gezet in de Ruiterstraat. Het groeide in de Ruiterstraattijd (1982-1992) van een tiental mensen uit naar de honderden werknemers van nu. Er was in die tijd een bedrijfstijdschrift met de naam ‘De Ruiterstraat’. Het verscheen vier keer per jaar. De redactie bestond uit Ferry Tromp, Mariella Cossu en Coen Dirkx. Fotografie werd (nog niet bij het eerste nummer) verzorgd door Witold de Man en tekeningen waren van Karin Koevoet.
Tijdens de periode Schouten Nelissen werd er niets structureels veranderd aan Ruiterstraat 12. Het betrekkelijk grote aantal kamers op de tweede verdieping was nog een overblijfsel uit de tijd dat het pand door de nonnen werd gebruikt als opvanghuis voor kinderen en (ongehuwde) moeders. Later woonden er ook wel volwassenen en ouderen in ‘Huize Antonius’. De kamers kregen bij Schouten Nelissen de functie van kantoorruimte. Ook de tuin bleef ongewijzigd.
Ook het koetshuis werd ingezet als bedrijfsruimte. De olieput die er nog lag uit de tijd van de familie Recter werd dichtgegooid en de ruimte beneden werd omgevormd tot kantoorruimte. Het was in die jaren de werkplek van Paul Effting en Marcel van Bronswijk.
Van 1986 tot 1992 werd de kantoorruimte uitgebreid met de kapel in Ruiterstraat 10 (huis van Paul en Hanneke van Dijk). Doordat de panden van nummer 8, 10 en 12 in de tijd van de nonnen één geheel vormden en op alle verdiepingen in elkaar overliepen kon de voormalige kapel gemakkelijk worden toegevoegd aan de werkruimtes van Schouten Nelissen.
Toen Ruiterstraat 15-17 in 1990 aan het bedrijf werd toegevoegd was het pand volledig uitgewoond. Buiten hing de daklijst scheef aan de voorgevel, er zaten scheuren in de muren, kozijnen en deuren waren verrot, vloeren waren half ingezakt en het pand was verveloos. Boven had de familie Van Hees gewoond en beneden was de werkplaats geweest van orgelbouwer Tiggelman.
Het pand werd van buiten en van binnen volledig gerenoveerd en het werd het hoofdkwartier van de groep Communicatie en persoonlijke activiteit. De indeling van de ruimtes boven bleef min of meer intact. De grote tuin achter het pand werd ingericht als een parkeerplaats. Boven de poort die via de Koningstraat toegang gaf tot de parkeerplaats was nog een klein huisje. Dit werd afgebroken in verband met instortingsgevaar.
Anne Schouten was het hoofd van de groep Communicatie en persoonlijke activiteit. Beneden (achterin) was een presentatiezaal. Boven waren er kantoorruimtes. Het kantoor van Anne Schouten was boven achterin rechts. Toen de groep van Anne Schouten in 1992 met het bedrijf naar de Van Heemstraweg verhuisde, bleef Thema, de uitgeverij van Schouten Nelissen, op de benedenverdieping van Ruiterstraat 15-17. Eén van de medewerkers van Schouten Nelissen, Wiebe Kamminga (zie familiegeschiedeniss nr 15-17), woonde op de bovenetage. Hij overleed in de Ruiterstraat in 1997.
De beroepsopleidingen ISES, ISBW en bestuursacademie zijn in 2015 verkocht en het bedrijf ging zich richten op de kerntaken waar ze oorspronkelijk mee zijn gestart, soft skills.
Jan Schouten is voorzitter van de aandeelhoudersvergadering. Hij is in 2015 gestopt als directeur van Schouten Nelissen en is nog als projectmedewerker bij het bedrijf betrokken. Anne Schouten-van Hooft zit in de Board van het bedrijf. Zij richt zich met name op de internationale tak en op de discussie over normen en waarden in het bedrijf
In 1991 werd op de voorgevel van Ruiterstraat 15-17 een plaquette onthuld en door de opperrabijn ingezegend met de namen van de gezusters Hijmans. Deze twee Joodse dames werden in 1942 door de Duitsers opgepakt en in Auschwitz omgebracht. Voor het huis liggen twee Stolpersteine ter nagedachtenis van Roosje en Eefje Hijmans.
Bronnen
Gesprek met Jan Schouten. Augustus 2015
Gesprek met Anne Schouten-van Hooft. Oktober 2015
Foto’s uit archief van Schouten Nelissen. Oktober 2015
Frans van Gaal. Een kwart eeuw bevlogenheid, 25 jaar Schouten Nelissen. Uitgeverij Thema Zaltbommel 2005
Mei 2017